Viêm bao hoạt dịch khớp gối: Nguyên nhân và cách điều trị

Viêm bao hoạt dịch khớp gối là một tình trạng y tế phổ biến ảnh hưởng đến khớp gối của chúng ta. Nó gây ra sự viêm nhiễm và sưng tấy bao hoạt dịch, gây đau và hạn chế chức năng của khớp gối. Trong bài viết này, hãy cùng Diamondkhop sẽ tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị cho viêm bao hoạt dịch khớp gối.

Viêm bao hoạt dịch khớp gối là gì?

Viêm bao hoạt dịch khớp gối là tình trạng viêm một túi chứa dịch lỏng (bao hoạt dịch) nằm ở gần khớp gối. Bao hoạt dịch giúp giảm ma sát và là điểm đệm áp lực giữa hai đầu xương và gân, cơ cũng như da ở gần khớp. Khi bao hoạt dịch bị viêm, nó sẽ sưng to, đỏ và đau nhức, làm hạn chế chức năng của khớp gối.

Viêm bao hoạt dịch khớp gối có thể xảy ra ở một hoặc cả hai khớp gối. Bệnh có thể là cấp tính (kéo dài từ vài ngày đến vài tuần) hoặc mãn tính (kéo dài từ vài tháng đến vài năm). Bệnh có xu hướng tái phát sau khi đã điều trị khỏi.

Triệu chứng viêm màng hoạt dịch khớp gối

Triệu chứng của viêm bao hoạt dịch khớp gối rất dễ nhận biết và bao gồm:

• Sưng và tấy đỏ ở khớp gối: Một trong những dấu hiệu đáng chú ý nhất của viêm bao hoạt dịch khớp gối là sự sưng phù và da khu vực khớp gối có thể bị đỏ và viêm.
• Đau nhức và cứng khớp: Người bệnh thường trải qua cảm giác đau nhức và cảm thấy cứng khớp. Cơn đau có thể tăng lên khi người bệnh di chuyển hoặc áp lực lên khớp.
• Xuất tiết dịch trong bao hoạt dịch hoặc tràn dịch khớp: Trong trường hợp viêm bao hoạt dịch khớp gối, có thể xảy ra xuất tiết dịch trong bao hoạt dịch hoặc tràn dịch khớp. 
• Khó khăn trong việc di chuyển: Người bệnh có thể gặp khó khăn khi di chuyển, đặc biệt khi bị viêm bao hoạt dịch khớp gối. Nếu bao hoạt dịch khớp cổ tay bị viêm, việc cầm nắm và sử dụng cổ tay có thể trở nên khó khăn.

Nguyên nhân gây viêm bao hoạt dịch đầu gối

Người bệnh có thể bị viêm bao hoạt dịch khớp gối do các nguyên nhân sau:

• Thoái hóa khớp gối: Là một quá trình tự nhiên khi tuổi tăng cao, khiến cho sụn khớp bị mòn dần, làm cho bao hoạt dịch bị kích thích và viêm nhiễm.
• Biến chứng từ viêm khớp dạng thấp: Là một bệnh lý tự miễn, khiến cho hệ miễn dịch tấn công các khớp trong cơ thể, gây viêm và tổn thương khớp, bao gồm cả bao hoạt dịch.
• Đầu gối chịu áp lực trong thời gian dài: Những người phải đứng hoặc ngồi quá lâu, hoặc mang giày cao gót, hoặc thừa cân, béo phì sẽ làm tăng áp lực lên khớp gối, gây viêm bao hoạt dịch.
• Sử dụng đầu gối nhiều và gắng sức: Những người có nghề nghiệp phải vận động nhiều, lao động chân tay hoặc vận động viên thể thao sẽ khiến cho khớp phải hoạt động thường xuyên và chịu nhiều áp lực.
• Khớp gối bị chấn thương: Các khớp khủy tay, khớp gối thường có bao hoạt dịch nằm dưới da nên khi bị chấn thương sẽ làm cho bao hoạt dịch bị tổn thương và viêm nhiễm.
• Nhiễm khuẩn: Có thể do vi khuẩn xâm nhập vào khớp qua vết thương, tiêm chích, phẫu thuật hoặc lan từ các bộ phận khác trong cơ thể, gây viêm nhiễm cấp tính của khớp và bao hoạt dịch.

Biến chứng của Viêm bao hoạt dịch khớp gối

Biến chứng của viêm bao hoạt dịch khớp gối có thể gây ra những tình trạng sau đây, mặc dù không đe dọa tính mạng của bệnh nhân, tuy nhiên, khi không có phương pháp điều trị hợp lý, bệnh có thể trở nặng hơn và xuất hiện những dấu hiệu như sau:

• Đau kéo dài không có tín hiệu giảm đi: Bệnh nhân có thể gặp phải cơn đau kéo dài và không thấy dấu hiệu giảm đi sau thời gian nghỉ ngơi.
• Sưng, bầm tím, tấy đỏ hoặc phát ban trong khu vực bị viêm: Bệnh nhân có thể trải qua tình trạng sưng phù nề, xuất hiện bầm tím, da khu vực bị viêm có thể trở nên đỏ hoặc xuất hiện phản ứng phát ban.
• Đau nhói sudden, đặc biệt khi tập thể dục: Bệnh nhân có thể gặp phải những cơn đau nhói đột ngột, đặc biệt khi đang tham gia vào hoạt động thể chất.
• Cứng khớp do tình trạng bất động kéo dài: Bệnh nhân có thể gặp phải tình trạng cứng khớp khi không sử dụng khớp trong thời gian dài, dẫn đến sự hạn chế trong việc di chuyển và vận động.
• Nhiễm trùng huyết: Trường hợp nghiêm trọng, viêm bao hoạt dịch khớp gối có thể gây ra nhiễm trùng huyết, tạo ra một tình trạng nhiễm trùng lan truyền trong cơ thể.
• Tàn phế khớp: Nếu không được điều trị và quản lý kịp thời, viêm bao hoạt dịch khớp gối có thể gây ra tàn phế khớp, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

Phương pháp chẩn đoán

Để chẩn đoán viêm bao hoạt dịch khớp gối, người bệnh cần được thăm khám và tiến hành các xét nghiệm cần thiết. Các phương pháp chẩn đoán có thể được sử dụng như sau:

Tiền sử bệnh và khám lâm sàng

Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng của người bệnh, những yếu tố có liên quan đến viêm bao hoạt dịch như nghề nghiệp, vận động, chấn thương hay các bệnh lý xương khớp khác. 

Chẩn đoán hình ảnh

Bác sĩ có thể sử dụng các phương pháp chụp ảnh để xem bên trong khớp gối và đánh giá mức độ viêm bao hoạt dịch. Các phương pháp chụp ảnh có thể bao gồm:

• X-quang: Là phương pháp đơn giản và dễ thực hiện, giúp bác sĩ nhìn thấy được các đầu xương và sụn khớp, cũng như phát hiện ra các dấu hiệu của thoái hóa khớp hoặc gout
• Siêu âm: Là phương pháp sử dụng sóng siêu âm để tạo ra hình ảnh của các mô mềm xung quanh khớp, như bao hoạt dịch, gân, cơ. Siêu âm giúp bác sĩ nhìn thấy được sự sưng to của bao hoạt dịch, lượng dịch tích tụ trong khớp và các tổn thương của gân, cơ
• MRI: Là phương pháp sử dụng từ trường và sóng vô tuyến để tạo ra hình ảnh chi tiết của các mô mềm trong cơ thể. MRI giúp bác sĩ nhìn thấy được các tổn thương của sụn khớp, màng khớp, dây chằng và các mô mềm khác trong khớp gối

Phân tích dịch khớp

Bác sĩ có thể chọc kim vào khớp gối để lấy mẫu dịch khớp để phân tích. Phân tích dịch khớp giúp bác sĩ xác định nguyên nhân gây viêm bao hoạt dịch, như nhiễm khuẩn, viêm khớp dạng thấp hay gout. Phân tích dịch khớp cũng giúp bác sĩ loại trừ các bệnh lý khác có triệu chứng tương tự như viêm bao hoạt dịch.

Viêm bao hoạt dịch khớp gối khi nào nên khám bác sĩ?

Nếu bạn có các triệu chứng của viêm bao hoạt dịch khớp gối, bạn nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Bạn cũng nên đi khám ngay lập tức nếu bạn có các dấu hiệu sau:

• Khớp gối bị sưng quá nhiều, đau nhức không chịu được
• Khớp gối bị tấy đỏ, nóng rát hoặc có mủ
• Bạn có sốt cao, ớn lạnh hoặc cảm thấy mệt mỏi
• Bạn không thể di chuyển khớp gối hoặc cảm thấy khớp gối bị kẹt

Các phương pháp điều trị viêm bao hoạt dịch khớp gối

Cách điều trị viêm bao hoạt dịch khớp gối phụ thuộc vào nguyên nhân, mức độ và tình trạng của người bệnh. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm:

Thuốc

Bác sĩ có thể kê đơn thuốc để giảm đau, sưng và viêm cho người bệnh. Các loại thuốc có thể được sử dụng như:

• Thuốc giảm đau không steroid (NSAIDs): Như ibuprofen, naproxen, diclofenac… giúp giảm đau và viêm.
• Thuốc chống viêm steroid: Như cortisone, prednisone… giúp giảm viêm mạnh hơn NSAIDs, nhưng có thể gây ra nhiều tác dụng phụ hơn.
• Thuốc kháng sinh: Nếu viêm bao hoạt dịch do nhiễm khuẩn, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn và ngăn ngừa biến chứng nhiễm trùng huyết.
• Thuốc điều trị các bệnh lý liên quan: Nếu viêm bao hoạt dịch là biến chứng của các bệnh lý như viêm khớp dạng thấp, gout hay lupus, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc điều trị căn bệnh gốc để giảm triệu chứng và ngăn ngừa tái phát.

Vật lý trị liệu

Bác sĩ có thể chỉ định cho người bệnh làm các bài tập vật lý trị liệu để cải thiện chức năng và tăng cường sức mạnh của khớp gối. Các bài tập vật lý trị liệu có thể giúp:

• Giảm đau và sưng
• Tăng cường cơ xương khớp
• Tăng cường dẻo dai và linh hoạt của khớp
• Phòng ngừa teo cơ và dính khớp
• Phòng ngừa biến dạng và tàn phế khớp

Chọc hút dịch (aspiration)

Nếu lượng dịch tích tụ trong khớp gối quá nhiều, gây ra đau nhức và hạn chế vận động, bác sĩ có thể tiến hành chọc hút dịch để giảm áp lực và làm giảm triệu chứng. Chọc hút dịch là phương pháp sử dụng kim tiêm để chọc vào khớp gối và hút dịch ra ngoài. 

Quá trình này thường được thực hiện dưới sự hướng dẫn của siêu âm hoặc x-quang để đảm bảo độ chính xác và an toàn. Sau khi hút dịch, bác sĩ có thể tiêm thuốc chống viêm steroid vào khớp gối để giảm viêm và ngăn ngừa dịch tích tụ lại.

Phẫu thuật

Phẫu thuật là biện pháp cuối cùng khi các phương pháp điều trị khác không hiệu quả hoặc khi người bệnh có biến chứng nghiêm trọng. Các loại phẫu thuật có thể được áp dụng như:

• Nội soi khớp: 

Là phương pháp sử dụng thiết bị nội soi để xem bên trong khớp gối và thực hiện các thao tác cần thiết, như cắt bỏ bao hoạt dịch bị viêm, sửa chữa các tổn thương của sụn khớp, màng khớp, dây chằng

• Thay khớp gối: 

Là phương pháp thay thế toàn bộ hoặc một phần của khớp gối bằng một khớp nhân tạo, giúp cải thiện chức năng và giảm đau cho người bệnh. Phẫu thuật thay khớp gối thường được áp dụng cho những người bệnh có viêm bao hoạt dịch do thoái hóa khớp nặng.

Thay đổi lối sống và các biện pháp tại nhà

Ngoài các biện pháp điều trị y tế, người bệnh cũng nên thay đổi lối sống và áp dụng các biện pháp tại nhà để hỗ trợ quá trình hồi phục và phòng ngừa tái phát. Các biện pháp này có thể bao gồm:

• Nghỉ ngơi: Tạm dừng các hoạt động gây viêm bao hoạt dịch khớp gối. Tránh các hoạt động có thể làm gia tăng cơn đau.
• Băng ép: Sử dụng các biện pháp băng ép để giảm sưng tại vùng khớp gối. Bạn có thể áp dụng túi đá hoặc túi gel lạnh chườm lên vùng khớp gối trong khoảng 15-20 phút, 3-4 lần mỗi ngày.
• Nâng cao chân: Sử dụng gối để nâng cao chân, giúp giảm sưng tại khớp gối.
• Giảm cân: Nếu bạn có thừa cân hoặc béo phì, nên cân nhắc giảm cân để giảm áp lực lên khớp gối.
• Thực hiện bài tập: Tập luyện các bài tập nhẹ nhàng cho khớp gối như duỗi và co chân, xoay chân, đi bộ… để tăng cường sức mạnh và sự linh hoạt cho khớp.
• Sử dụng các thiết bị hỗ trợ: Hãy sử dụng các thiết bị hỗ trợ như nạng, gậy, nẹp hoặc giày thoải mái để giảm áp lực và ổn định cho khớp gối.

Phòng ngừa viêm bao hoạt dịch khớp gối

Để phòng ngừa viêm bao hoạt dịch khớp gối, bạn nên thực hiện các biện pháp sau:

• Hạn chế những hoạt động gây áp lực lên khớp gối, như quỳ gối, nhảy, chạy
• Tăng cường vận động và tập thể dục thường xuyên để duy trì sức khỏe và cân bằng cho cơ xương khớp
• Ăn uống cân đối và giảm cân nếu bạn thừa cân hoặc béo phì
• Bảo vệ khớp gối khi tham gia các môn thể thao hoặc làm việc nặng nhọc, như đeo nẹp, băng bó, sử dụng thiết bị hỗ trợ
• Điều trị kịp thời các bệnh lý có liên quan đến viêm bao hoạt dịch khớp gối, như viêm khớp dạng thấp, gout, lupus
• Khám sức khỏe định kỳ và theo dõi tình trạng của khớp gối

Trên đây là những thông tin cơ bản về viêm bao hoạt dịch khớp gối, từ nguyên nhân, triệu chứng cho đến cách điều trị và phòng ngừa. Để tránh viêm bao hoạt dịch khớp gối và duy trì sức khỏe của khớp, hãy duy trì một lối sống lành mạnh, tuân thủ các nguyên tắc chăm sóc và phòng ngừa được đề xuất, và tham khảo ý kiến chuyên gia y tế khi cần thiết.