Đau khớp ngón tay: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Đau khớp ngón tay là một bệnh phổ biến và xuất hiện với nhiều nguyên nhân khác nhau. Bệnh này gây khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày của người bệnh do sự đau đớn và biến dạng của khớp. Điều trị bệnh là yếu tố quan trọng giúp giảm thời gian phục hồi, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như sự biến dạng khớp và bại liệt. Hãy cùng Diamondkhop tìm hiểu bài viết dưới đây nhé!

Đau khớp ngón tay là gì?

Đau khớp ngón tay là một tình trạng phổ biến có thể xảy ra ở bất kỳ ngón tay nào, bao gồm cả khớp ngón tay cái và khớp ngón tay út. Bệnh lý này thường liên quan đến sự mòn hoặc thoái hóa của sụn tại các khớp ngón tay, và quá trình này diễn ra từ từ trong suốt nhiều năm.

Khi sụn tại các khớp bàn tay và ngón tay trở nên viêm và thoái hóa, chất lượng của sụn bao phủ đầu xương giảm đi. Bề mặt sụn trở nên không đều và có thể gây ra sự mài mòn khi các xương cọ xát vào nhau, dẫn đến tổn thương khớp. 

Những tổn thương này có thể kích thích sự tăng trưởng của xương mới xung quanh các khớp hiện có (gọi là gai xương) hoặc gây ra sự hình thành khối u trên khớp ngón tay của người bệnh.

Phân loại các dạng viêm khớp ngón tay

Viêm xương khớp

Loại viêm khớp ngón tay này được coi là phổ biến nhất. Sụn bao phủ trên khớp dần bị thoái hóa, tiếp tục mài mòn và lộ ra các đoạn xương dưới khớp. Các khớp chủ yếu bị ảnh hưởng gồm:

• Khớp gian đốt gần (gọi là khớp PIP).
• Khớp gian đốt xa (gọi là khớp DIP).
• Khớp gốc của ngón tay cái.

Viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp xuất phát từ bệnh tự miễn vì các mô mềm xung quanh khớp bị viêm sưng. Khớp chịu tác động lớn nhất là khớp bàn đốt (gọi là khớp MCP).

Bệnh gout

Bệnh gout xảy ra khi cơ thể không thể chuyển hóa axit uric một cách chính xác. Thành phần axit uric này dần tích tụ và hình thành các tinh thể bên trong khớp. Kết quả là sự viêm sưng của khớp, gây ra đau nhức và hạn chế khả năng vận động của người bệnh. Mặc dù bệnh lý này thường ảnh hưởng chủ yếu đến các khớp chân, trong một số trường hợp, các khớp ngón tay cũng có thể chịu tác động tương tự.

Các dấu hiệu đau khớp ngón tay

Biến dạng ngón tay

Khi bệnh tiến triển, ngoài cơn đau gia tăng, ngón tay của người bệnh cũng có xu hướng biến dạng. Khớp ngón tay bắt đầu nghiêng về một hướng (thường là hướng ngón út). 

Đây là hiện tượng lệch về phía xương cột, gây ra đau và suy yếu sức mạnh của tay. Người bệnh gặp khó khăn khi sử dụng bàn tay trong các hoạt động hàng ngày.

Biến dạng khớp liên đốt

Đây là tình trạng khi các khớp liên đốt ngón tay bị quá mức gập hoặc duỗi, tạo thành các biến dạng đặc trưng. Biến dạng cổ thiên nga xảy ra khi các khớp liên đốt gần bị lỏng và duỗi quá mức, trong khi các khớp liên đốt xa bị gập lại. Biến dạng boutonniere là khi các khớp liên đốt gần bị gập và các khớp liên đốt xa bị duỗi ra.

Sưng khớp liên đốt

Các khớp liên đốt gần bị sưng lên phía sau, gây đau và tạo thành các khối u Bouchard. Các khớp liên đốt xa cũng bị sưng to, tạo thành các khối u Heberden. Ngoài ra, viêm khớp ngón tay còn có một số dấu hiệu khác bao gồm: Sưng, cứng, nóng, đau ở gốc ngón tay, sức mạnh cầm nắm giảm, khả năng vận động bị hạn chế.

Một số nguyên nhân đau khớp ngón tay khác

• Lão hóa:

Viêm thoái hoá khớp ngón tay thường xuất hiện đồng thời với quá trình lão hóa tổng thể của cơ thể.

• Chấn thương:

Các chấn thương trước đó như bong gân nặng, gãy xương, hoặc tổn thương khớp ngón tay có thể ảnh hưởng đến sụn khớp, gây thay đổi hoạt động của khớp. Khi chấn thương xảy ra và làm thay đổi sự sắp xếp và chuyển động của khớp, áp lực được đặt lên bề mặt sụn khớp, dẫn đến sự phá hủy của sụn khớp sau một thời gian. Vì sụn khớp không có khả năng phục hồi tốt, tổn thương sẽ ngày càng trầm trọng hơn và dẫn đến các triệu chứng viêm thoái hoá khớp ngón tay.

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc viêm thoái hoá khớp ngón tay bao gồm:

• Giới tính nữ.
• Béo phì.
• Có một số tình trạng di truyền như dây chằng khớp lỏng, biến dạng khớp,…
• Mắc các bệnh làm thay đổi cấu trúc và chức năng bình thường của sụn khớp như viêm khớp dạng thấp.
• Thực hiện các hoạt động và công việc tạo áp lực lên ngón tay.
• Tuổi trên 40 tuổi.

Khi nào nên đến gặp bác sĩ?

Dù nguyên nhân gây đau nhức khớp ngón tay là gì, không nên coi thường mà cần đến gặp bác sĩ ngay khi có những dấu hiệu sau đây:

• Cảm giác tê bì, ngứa hoặc ran ở ngón tay và bàn tay.
• Khó cử động hoặc không thể duỗi thẳng ngón tay.
• Ngón tay bị đỏ và dần sưng lên.
• Tình trạng sưng và đau không giảm dù đã nghỉ ngơi và sử dụng thuốc giảm đau.
• Đến gặp bác sĩ sẽ giúp bạn đánh giá chính xác tình trạng của khớp ngón tay và nhận được điều trị thích hợp để giảm đau và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Phương pháp chẩn đoán đau khớp ngón tay

Khám lâm sàng

Khi khám bệnh, bác sĩ sẽ thực hiện các bước sau:

• Hỏi về tiền sử bệnh, triệu chứng và kiểm tra trực tiếp các dấu hiệu sưng trên khớp ngón tay.
• Bác sĩ có thể giữ khớp của người bệnh ở vị trí tĩnh để xem ngón tay di chuyển. Nếu có tiếng kêu hoặc gây đau khi di chuyển, có thể cho thấy sụn đã bị mòn và xương cọ xát vào nhau.

Chụp X-quang

Chụp X-quang là một phương pháp hữu ích giúp bác sĩ nhận biết các dấu hiệu viêm khớp ngón tay, bao gồm:

• Gai xương.
• Mòn sụn.
• Mất không gian chung.

Dựa trên kết quả chụp X-quang, bác sĩ sẽ đánh giá sự thay đổi của khớp, mức độ thoái hoá khớp do viêm và ước tính lượng sụn khớp trên bề mặt khớp.

Biến chứng của đau khớp ngón tay

Nguy hiểm của đau sưng khớp ngón tay sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ của bệnh. Dù đau khớp ngón tay xuất phát từ nguyên nhân nào, nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm sau ở tay:

• Mất chức năng vận động tạm thời.
• Khớp co cứng.
• Teo cơ và biến dạng khớp.
• Tình trạng bại liệt.

Cách điều trị đau khớp ngón tay như thế nào?

Tùy theo tình trạng và nguyên nhân gây ra sưng, đau và nhức ở khớp ngón tay, người bệnh có thể được điều trị bằng một trong các phương pháp sau:

Điều trị tại nhà (biện pháp RICE)

Quy trình RICE bao gồm các bước sau:

• Rest (Nghỉ ngơi): Hạn chế di chuyển hoặc sử dụng khớp ngón tay bị tổn thương. Có thể sử dụng nẹp để cố định khớp.
• Ice (Chườm đá): Áp túi đá hoặc khăn lạnh lên khớp bị tổn thương để giảm sưng và đau.
• Compression (Nén): Bọc khớp bằng băng cá nhân hoặc băng buddy tape để giảm sưng.
• Elevation (Nâng): Giữ tay ở vị trí cao hơn tim để giảm sưng.

Điều trị đau khớp ngón tay bằng phương pháp RICE đơn giản nhưng chỉ có tác dụng tạm thời giảm đau. Sau khi cơn đau thuyên giảm, người bệnh vẫn cần đến bác sĩ để được kiểm tra.

Điều trị bệnh lý

Trong trường hợp đau nhức khớp ngón tay do bệnh lý gây ra hoặc khi tình trạng trở nặng, bác sĩ có thể áp dụng các biện pháp sau đây:

• Kê đơn thuốc: 

Bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc như NSAIDs, thuốc chống miễn dịch hoặc corticosteroid để giảm viêm và đau. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cần được tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ để tránh gây hại cho sức khỏe.

• Phẫu thuật: 

Trong trường hợp nguyên nhân gây đau khớp ngón tay như viêm, nang hay nhiễm trùng, bác sĩ có thể đề xuất phẫu thuật để loại bỏ nguyên nhân đau. Tuy nhiên, không phải tất cả các trường hợp đều cần phẫu thuật và có thể áp dụng các phương pháp điều trị bảo tồn khác.

• Trị liệu thần kinh cột sống: 

Trị liệu thần kinh cột sống là một phương pháp hiệu quả để điều trị các bệnh lý cơ-xương-khớp mà không cần phẫu thuật hoặc sử dụng thuốc. Thông qua các thao tác nắn chỉnh nhẹ nhàng, các bác sĩ chuyên khoa sẽ tác động một lực chính xác vào các cấu trúc bất thường, đưa chúng trở lại vị trí tự nhiên ban đầu. 

Biện pháp phòng ngừa đau khớp ngón tay

• Tập luyện đều đặn: Người bệnh nên thực hiện đều đặn các bài tập vận động phù hợp. Thói quen này sẽ giúp tăng cường sức đề kháng, giảm đau và cứng khớp, cũng như cải thiện tuần hoàn máu tại khớp.
• Giới hạn công việc sử dụng tay nhiều: Nên có những khoảng thời gian nghỉ ngơi khi làm việc nhiều bằng tay. Điều này giúp ngăn ngừa nguy cơ viêm khớp ngón tay.
• Giữ ấm cơ thể: Khi thời tiết lạnh, cần chú ý giữ ấm cơ thể để giảm tình trạng đau và cứng khớp.
• Xử lý đúng khi bị cứng khớp ngón tay: Khi gặp tình trạng cứng khớp ngón tay, có thể áp dụng xoa bóp nhẹ nhàng hoặc sử dụng gel kháng viêm để cải thiện tình trạng này và không ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày.
• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh: Nên bổ sung vào chế độ ăn uống những thực phẩm giàu canxi, sắt, kẽm, selen, vitamin và khoáng chất. Đồng thời, tránh các món ăn chế biến nhiều dầu mỡ, cay nóng và chứa chất kích thích, vì chúng có thể ảnh hưởng đến sức đề kháng của cơ thể.

Cảm thấy đau khớp ngón tay không chỉ đơn thuần là một biểu hiện cơ thể thông thường, mà còn có thể là dấu hiệu cho thấy sự xuất hiện của các vấn đề bệnh lý đòi hỏi sự chú ý và điều trị. Vì vậy, khi gặp các triệu chứng không bình thường tại khớp ngón tay mà không rõ nguyên nhân, người bệnh cần đến các cơ sở y tế đáng tin cậy để được kiểm tra và điều trị đúng phương pháp.