Tổng quan viêm bao hoạt dịch khớp cổ chân từ A-Z

Viêm bao hoạt dịch khớp cổ chân là một bệnh lý xương khớp thường gặp, gây đau nhức, sưng tấy. Bệnh có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, như chấn thương, nhiễm trùng, bệnh lý khớp hoặc vận động quá mức. Để điều trị hiệu quả, người bệnh cần được chẩn đoán sớm và áp dụng các phương pháp phù hợp với từng trường hợp. Hãy cùng Diamondkhop tìm hiểu nhé!

Viêm bao hoạt dịch khớp cổ chân là gì?

Viêm bao hoạt dịch khớp cổ chân là một trạng thái mà túi chứa dịch lỏng trong các khớp cổ chân trở nên viêm, sưng và đỏ. Túi dịch khớp thường nằm gần các khớp như vai, hông, khuỷu tay, đầu gối và bàn chân.

Chúng có vai trò như một lớp đệm giữa xương và các cấu trúc xung quanh như cơ bắp, gân và da, giúp cải thiện khả năng di chuyển. Bệnh viêm túi dịch khớp có thể xảy ra ở bất kỳ khớp nào, nhưng thường thấy ở các khớp phải hoạt động nhiều như cổ tay và gối. 

Bệnh thường tái phát sau khi được điều trị. Mặc dù ai cũng có nguy cơ mắc bệnh này, nhưng những người thường phải thực hiện các hoạt động vận động nhiều và có độ tuổi cao có nguy cơ cao hơn.

Triệu chứng thường gặp

Viêm bao hoạt dịch ở cổ chân thường ảnh hưởng đến những người sử dụng cổ chân quá mức hoặc không duy trì hoạt động hợp lý. Những hoạt động như chuyển động đột ngột, chạy hoặc nhảy có thể gây ra viêm bao hoạt dịch. Bệnh được chia thành 2 dạng chính: cấp tính và mãn tính, mỗi dạng có những triệu chứng đặc trưng:

Viêm bao hoạt dịch cấp tính: 

Tình trạng thường bắt nguồn từ chấn thương, nhiễm trùng hoặc bệnh lý của khớp. Triệu chứng thường gặp bao gồm:

• Đau khi chạm vào.
• Phạm vi cử động của khớp bị hạn chế.
• Đau mạnh khi vận động.
• Cơn đau tăng lên khi thực hiện các động tác co hoặc duỗi do áp lực lên cơ.
• Nếu viêm bao hoạt dịch do nhiễm trùng, da có thể có nhiệt độ cao hơn, khác biệt khoảng 2,2 độ so với nhiệt độ bình thường.

Viêm bao hoạt dịch mãn tính: 

Viêm bao hoạt dịch mãn tính thường xảy ra do chấn thương lặp đi lặp lại hoặc khớp chịu áp lực quá lớn. Tình trạng này thường không gây ra đau đớn ban đầu. Tuy nhiên, theo thời gian, lượng chất lỏng tăng lên và dẫn đến sự sưng phình.

Nói chung, hầu hết những người mắc viêm bao hoạt dịch ở cổ chân đều trải qua những triệu chứng thông thường sau:

• Đau nhức ở phía sau cổ chân.
• Khập khiễng khi đi lại.
• Phạm vi chuyển động của cổ chân bị hạn chế.
• Cảm giác căng cứng ở cổ chân.
• Sưng, đỏ và nóng tại vùng da cổ chân.
• Gặp khó khăn khi thực hiện các hoạt động chịu trọng lượng như chạy, đứng…

Nguyên nhân viêm bao hoạt dịch khớp cổ chân

Nguyên nhân gây ra viêm túi dịch khớp cổ chân có thể bao gồm các yếu tố sau đây, bao gồm:

• Chấn thương: Viêm túi dịch khớp cổ tay, viêm túi dịch khớp gối hoặc viêm túi dịch khớp vai có thể xuất phát từ chấn thương. Vì túi dịch khớp nằm gần da, khi chấn thương xảy ra, túi dịch có thể bị tổn thương và viêm nhiễm.

• Yếu tố nghề nghiệp: Các nghề yêu cầu vận động liên tục, công việc đòi hỏi sự chủ động của chân tay như làm vườn, công nhân lao động… hoặc vận động viên thể thao, đều gây ra tác động lớn lên các khớp, đặc biệt là túi dịch khớp, dẫn đến tổn thương và bệnh viêm.

• Nhiễm trùng: Các vi khuẩn như Staphylococcus Aureus, Streptococci hoặc một số loại nấm gây hại có thể xâm nhập vào cơ thể thông qua những vết xước nhỏ trên da, gây ra viêm nhiễm trong túi dịch khớp.

• Bệnh lý: Một số bệnh lý khớp như gút, viêm khớp dạng thấp, viêm khớp nhiễm trùng hoặc viêm khớp tinh thể có thể gây viêm túi dịch khớp cổ chân. Các tác nhân gây bệnh như axit uric, vi khuẩn hoặc tinh thể tích tụ trong túi dịch khớp, gây ra viêm nhiễm.

• Chấn thương hoặc va chạm mạnh vào cổ chân: Các tình huống như ngã, đâm vào vật cứng, bị đá hoặc bị vật nặng rơi vào cổ chân có thể gây tổn thương cho các mô mềm xung quanh khớp và gây viêm túi dịch khớp.

Biến chứng

Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, viêm bao hoạt dịch khớp cổ chân có thể gây ra một số biến chứng nguy hiểm, như:

• Viêm nhiễm huyết: Đây là tình trạng nhiễm trùng máu do vi khuẩn từ vùng viêm bao hoạt dịch lan vào máu và gây sốt cao, rối loạn nhịp tim, suy hô hấp và suy thận.
• Viêm xương khớp: Đây là tình trạng viêm nhiễm ở xương và khớp do vi khuẩn từ vùng viêm bao hoạt dịch xâm nhập vào xương và khớp qua máu hoặc qua các vết thương. Bệnh có thể gây đau nhức, sưng tấy, mất chức năng khớp và biến dạng xương.
• Viêm gân: Đây là tình trạng viêm nhiễm ở các gân xung quanh khớp do vi khuẩn từ vùng viêm bao hoạt dịch lan vào các gân qua máu hoặc qua các vết thương. Bệnh có thể gây đau nhức, sưng tấy, cứng cơ và giảm phạm vi cử động của khớp.

Phương pháp chẩn đoán

Để chẩn đoán chính xác viêm bao hoạt dịch khớp cổ chân, người bệnh cần được thăm khám và tiến hành các xét nghiệm cần thiết, bao gồm:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về triệu chứng, lịch sử bệnh lý, nghề nghiệp và các hoạt động của người bệnh. Bác sĩ cũng sẽ kiểm tra vùng cổ chân để phát hiện các dấu hiệu của viêm bao hoạt dịch như sưng tấy, đỏ ấm, đau khi ấn hay di chuyển.

• Chụp X-quang: Phương pháp này giúp loại trừ các nguyên nhân khác của đau cổ chân như gãy xương, thoát vị đĩa đệm hay ung thư xương. Tuy nhiên, X-quang không thể phát hiện được viêm bao hoạt dịch.

• Chụp MRI: Phương pháp này giúp phát hiện được các tổn thương ở các mô mềm xung quanh khớp như bao hoạt dịch, gân, cơ và dây thần kinh. MRI cũng có thể phát hiện được sự tràn dịch hoặc u nang bao hoạt dịch.

• Chọc hút dịch khớp: Phương pháp này giúp lấy mẫu dịch từ bao hoạt dịch để phân tích và xác định nguyên nhân của viêm nhiễm. Dịch khớp có thể được kiểm tra về màu sắc, độ đặc, số lượng tế bào, vi khuẩn, tinh thể hay các yếu tố khác.

Điều trị viêm bao hoạt dịch khớp cổ chân

Điều trị viêm bao hoạt dịch khớp cổ chân phụ thuộc vào nguyên nhân, mức độ và triệu chứng của bệnh. Có 2 phương pháp điều trị chính là không phẫu thuật và phẫu thuật.

Điều trị không phẫu thuật

Phương pháp này thường được áp dụng cho các trường hợp viêm bao hoạt dịch cấp tính hoặc mãn tính nhẹ. Các biện pháp điều trị không phẫu thuật bao gồm:

• Nghỉ ngơi: Người bệnh nên hạn chế các hoạt động gây áp lực lên cổ chân và nghỉ ngơi trong vài ngày để giảm đau nhức và sưng tấy.

• Dùng đá lạnh: Người bệnh có thể dùng túi đá lạnh hoặc khăn ướt lạnh để đặt lên vùng cổ chân bị viêm trong 15-20 phút, 3-4 lần một ngày để giảm viêm và sưng.

• Dùng thuốc: Người bệnh có thể dùng các loại thuốc giảm đau, chống viêm như ibuprofen, naproxen hay aspirin để giảm các triệu chứng của viêm bao hoạt dịch. Nếu viêm do nhiễm trùng, người bệnh có thể được kê toa kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn. Nếu viêm do gút, người bệnh có thể được kê toa các loại thuốc giảm axit uric trong máu.

• Dùng băng quấn: Người bệnh có thể dùng băng quấn để buộc chặt vùng cổ chân bị viêm để giảm sưng và hỗ trợ vận động. Tuy nhiên, không nên quấn quá chặt để tránh làm giảm tuần hoàn máu.

• Vật lý trị liệu: Người bệnh có thể được chỉ dẫn các bài tập vật lý trị liệu để cải thiện phạm vi cử động, tăng cường sức mạnh và linh hoạt của cổ chân. Các bài tập có thể gồm co duỗi, xoay tròn, kéo căng hay tập cân bằng.
• Dùng nạng: Người bệnh có thể dùng nạng để hỗ trợ di chuyển khi cổ chân bị sưng và đau. Nạng giúp giảm áp lực lên cổ chân và tăng cường tuần hoàn máu.

Phẫu thuật

Có 2 phương pháp phẫu thuật chính là nội soi và mổ mở.

• Phẫu thuật nội soi: 

Phương pháp này sử dụng một thiết bị nhỏ có camera gắn ở đầu để xem bên trong khớp cổ chân qua các lỗ nhỏ được cắt trên da. Bác sĩ sẽ dùng các dụng cụ nhỏ để loại bỏ bao hoạt dịch bị viêm và các mô bị tổn thương. Phương pháp này có ưu điểm là ít gây đau, ít gây biến chứng, thời gian hồi phục nhanh và để lại sẹo nhỏ.

• Phẫu thuật mổ mở: 

Phương pháp này sử dụng một dao để cắt da và các mô xung quanh khớp cổ chân để tiếp cận và loại bỏ bao hoạt dịch bị viêm và các mô bị tổn thương. Phương pháp này có ưu điểm là có thể loại bỏ hoàn toàn bao hoạt dịch và các mô bị tổn thương, nhưng có nhược điểm là gây đau nhiều hơn, có nguy cơ gây biến chứng cao hơn, thời gian hồi phục lâu hơn và để lại sẹo lớn.

Biện pháp phòng ngừa

Để phòng ngừa viêm bao hoạt dịch khớp cổ chân, người bệnh có thể áp dụng các biện pháp sau:

• Khởi động kỹ trước khi tập luyện thể thao hoặc vận động nhiều.
• Mang giày vừa vặn, thoáng khí và có đệm tốt cho cổ chân.
• Giảm cân nếu thừa cân hoặc béo phì để giảm áp lực lên khớp.
• Kiểm soát các bệnh lý khớp như gút, viêm khớp dạng thấp hay viêm khớp do tinh thể.
• Điều trị kịp thời các vết thương ở da để tránh nhiễm trùng.
• Tham khảo ý kiến của bác sĩ khi có triệu chứng đau nhức, sưng tấy hay hạn chế vận động ở cổ chân.

Bài viết đã cung cấp cho bạn đọc những thông tin cơ bản về Viêm bao hoạt dịch khớp cổ chân. Hy vọng từ bài viết này, các bạn sẽ biết được các nguyên nhân và các phương pháp điều trị bệnh. Hãy chia sẻ những thông tin hữu ích này đến nhiều người hơn bạn nhé!