Viêm bao hoạt dịch khớp háng: Nguyên nhân và cách điều trị

Viêm bao hoạt dịch khớp háng là một tình trạng viêm ở các túi nhỏ đệm khớp háng, gây đau nhức và hạn chế vận động. Bệnh có thể do hoạt động quá mức, chấn thương, bệnh lý hay nhiễm trùng gây ra. Nếu không điều trị sớm, bệnh có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như teo cơ, tàn phế hay nhiễm trùng khớp. Hãy cùng tìm hiểu Diamondkhop tìm hiểu bài viết dưới đây nhé!

Viêm bao hoạt dịch khớp háng là gì?

Viêm bao hoạt dịch khớp háng là tình trạng viêm các túi nhỏ (bursa) chứa chất dịch bôi trơn ở vùng giữa dây chằng và xương tại khớp háng. Khớp háng là một khớp quan trọng kết nối xương đùi với xương chậu, cho phép cơ thể thực hiện các hoạt động như đi lại, chạy nhảy và xoay người. 

Khớp háng có khoảng 4 túi bursa, trong đó túi lớn nhất nằm ở phía ngoài của khớp háng, được gọi là bursa trochanteric. Khi các túi này bị viêm, chúng sưng to và gây đau ở hông. 

Bệnh thường xảy ra ở những người thường lặp lại một số chuyển động ở khớp háng hoặc sử dụng khớp quá mức. Ngoài ra, tình trạng này cũng có thể xuất hiện sau chấn thương, nhiễm trùng hoặc do các bệnh lý ảnh hưởng tới xương khớp ở khớp háng.

Triệu chứng viêm bao hoạt dịch khớp háng

Khi bị viêm bao hoạt dịch khớp háng, người bệnh sẽ có những triệu chứng sau:

• Đau ở hông: Đây là triệu chứng phổ biến nhất. Người bệnh cảm nhận được sự khó chịu kéo dài ở vùng hông, háng và đùi. Cơn đau tăng khi người bệnh đi lại, vận động nhiều và thuyên giảm khi ngừng hoạt động, nghỉ ngơi. Đau ở hông có thể lan ra cả vùng lưng, bụng và chân.
• Sưng ở hông: Khi viêm, bao hoạt dịch sẽ tăng tiết dịch nhầy, làm cho khớp háng sưng to và căng cứng. Sưng ở hông có thể nhìn thấy rõ ràng hoặc chỉ cảm nhận được khi chạm vào.
• Bầm tím hoặc đỏ ở hông: Đây là dấu hiệu của viêm nhiễm hoặc chấn thương. Khi bị viêm bao hoạt dịch khớp háng, mạch máu ở khớp háng có thể bị tổn thương, gây ra hiện tượng bầm tím hoặc đỏ ở hông.
• Tiếng kêu rắc rắc khi đi lại: Đây là dấu hiệu của sự ma sát giữa các xương và bao hoạt dịch ở khớp háng. Khi bị viêm bao hoạt dịch khớp háng, chất dịch đệm sẽ giảm đi, làm cho các xương và bao hoạt dịch không còn trơn tru như trước. Khi người bệnh đi lại, các xương và bao hoạt dịch sẽ va chạm với nhau, tạo ra tiếng kêu rắc rắc.
• Khô hay tràn dịch khớp: Đây là hai biến chứng có thể xảy ra khi bị viêm bao hoạt dịch khớp háng. Khô khớp là tình trạng chất dịch đệm trong khớp giảm đi, làm cho các xương và bao hoạt dịch không còn được bôi trơn. Tràn dịch khớp là tình trạng chất dịch đệm trong khớp tăng quá mức, làm cho khớp háng sưng to và đau nhức.

Ngoài ra, người bệnh còn có thể có một số triệu chứng toàn thân như sốt nhẹ vào buổi chiều tối, mệt mỏi, suy nhược, chán ăn.

Nguyên nhân viêm bao hoạt dịch khớp háng

Nguyên nhân gây viêm màng hoạt dịch khớp háng có thể được phân thành một số nhóm chính, bao gồm:

• Hoạt động khớp quá mức: Viêm màng hoạt dịch thường xảy ra khi người bệnh sử dụng khớp quá mức hoặc lặp đi lặp lại một số chuyển động gây tổn thương cho khớp háng. Bởi vì bao hoạt dịch có chức năng đệm cho xương, gân và cơ gần khớp, nên nó dễ bị ảnh hưởng và chịu áp lực lớn trong thời gian dài.

• Chấn thương: Viêm màng hoạt dịch có thể xảy ra sau chấn thương ở khớp háng hoặc các mô mềm xung quanh khớp. Thường thì bao hoạt dịch bị viêm ngay sau chấn thương hoặc phát triển sau đó nếu không được điều trị đúng cách.

• Bệnh lý: Các bệnh lý tự miễn mãn tính có thể gây viêm màng hoạt dịch khớp háng. Trường hợp này được gọi là viêm màng hoạt dịch thứ phát. Những người mắc các bệnh như gout, viêm khớp dạng thấp, viêm khớp, lao xương, lupus ban đỏ, viêm khớp vảy nến, viêm khớp nhiễm trùng… có nguy cơ cao bị viêm màng hoạt dịch.

• Tuổi tác: Quá trình lão hóa tự nhiên dẫn đến suy giảm sức khỏe và chức năng của bao hoạt dịch khớp, từ đó tăng nguy cơ mắc bệnh ở người cao tuổi.

• Yếu tố nghề nghiệp: Nhóm người làm việc quá sức hoặc có công việc ít vận động, ngồi lâu một chỗ có nguy cơ cao mắc bệnh viêm màng hoạt dịch.

• Vận động viên: Vận động viên và những người thường xuyên tham gia vào các hoạt động thể thao có nguy cơ cao bị viêm màng hoạt dịch khớp háng. Đặc biệt là các môn thể thao yêu cầu chuyển động lặp đi lặp lại hoặc gây áp lực lớn lên bao hoạt dịch khớp háng.

Biến chứng viêm bao hoạt dịch khớp háng

Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, viêm bao hoạt dịch khớp háng có thể gây ra các biến chứng sau:

• Tàn phế: Đây là biến chứng nghiêm trọng nhất của viêm bao hoạt dịch khớp háng. Khi bệnh tiến triển, khớp háng sẽ bị hư hại nặng, gây ra sự cứng khớp, mất chức năng và biến dạng. Người bệnh sẽ không thể đi lại hay vận động được nữa, phải phụ thuộc vào người khác hoặc các thiết bị hỗ trợ.
• Nhiễm trùng khớp: Nếu viêm bao hoạt dịch khớp háng do nhiễm trùng gây ra, vi khuẩn có thể lan vào trong khớp và gây ra viêm nhiễm khớp. Đây là một tình trạng nguy hiểm, có thể gây ra sốc nhiễm trùng, hoại tử xương hay viêm màng não.
• Teo cơ: Khi bị viêm bao hoạt dịch khớp háng, người bệnh sẽ hạn chế vận động để giảm đau. Tuy nhiên, nếu không vận động lâu ngày, các cơ ở hông và đùi sẽ bị suy yếu và teo nhỏ. Điều này sẽ làm cho khớp háng mất đi sự ổn định và dễ bị tổn thương hơn.

Phương pháp chẩn đoán

Chẩn đoán lâm sàng

Bác sĩ sẽ hỏi về lịch sử bệnh, các triệu chứng và hoạt động của người bệnh. Bác sĩ cũng sẽ kiểm tra vùng hông của người bệnh để xác định vị trí, mức độ đau và tầm vận động của khớp háng.

Chẩn đoán cận lâm sàng

Bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh làm một số xét nghiệm như máu, nước tiểu, dịch khớp để tìm kiếm các dấu hiệu của viêm nhiễm hay các bệnh lý liên quan. Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể chỉ định các phương pháp chụp ảnh như X-quang, siêu âm, MRI để xem rõ hơn cấu trúc và tình trạng của khớp háng.

Chẩn đoán phân biệt

Bác sĩ sẽ loại trừ các nguyên nhân khác có thể gây ra triệu chứng tương tự như viêm bao hoạt dịch khớp háng, ví dụ như thoát vị đĩa đệm, viêm cơ thắt lưng, viêm gân chằng hay u ác tính.

Phương pháp điều trị viêm bao hoạt dịch khớp háng

Phương pháp điều trị viêm bao hoạt dịch khớp háng phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ của bệnh. Có thể kể đến một số phương pháp điều trị sau:

Điều trị không phẫu thuật

Điều trị không phẫu thuật là phương pháp ưu tiên cho những trường hợp viêm bao hoạt dịch khớp háng nhẹ hoặc vừa. Phương pháp này bao gồm:

• Dùng thuốc: Bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc như thuốc giảm đau, thuốc chống viêm không steroid, thuốc chống nhiễm trùng hay thuốc điều trị bệnh lý nền nếu có. Thuốc có thể được uống qua đường miệng hoặc tiêm vào khớp háng để giảm đau và viêm.

• Nghỉ ngơi: Người bệnh cần hạn chế các hoạt động gây áp lực lên khớp háng, như chạy, nhảy, leo cầu thang hay đạp xe. Nghỉ ngơi sẽ giúp bao hoạt dịch khớp háng có thời gian phục hồi và giảm sưng viêm.

• Áp dụng lạnh nóng: Người bệnh có thể áp dụng lạnh nóng xen kẽ lên vùng hông bị viêm để giảm đau và sưng. Áp dụng lạnh sẽ làm co mạch máu và giảm sự tiết dịch ở khớp háng. Áp dụng nóng sẽ làm giãn mạch máu và tăng tuần hoàn máu ở khớp háng. Người bệnh nên áp dụng lạnh nóng trong 15-20 phút mỗi lần và lặp lại 3-4 lần mỗi ngày.

• Vật lý trị liệu: Người bệnh có thể tham gia các bài tập vật lý trị liệu do chuyên gia hướng dẫn để cải thiện tầm vận động, tăng cường cơ và giảm đau ở khớp háng. Các bài tập vật lý trị liệu thường bao gồm các động tác duỗi, co, xoay hay kéo căng khớp háng. Người bệnh cũng có thể sử dụng các thiết bị hỗ trợ như gậy, nạng hay xe lăn để giảm áp lực lên khớp háng khi đi lại.

Biện pháp chăm sóc tại nhà

Ngoài các phương pháp điều trị không phẫu thuật, người bệnh cũng có thể áp dụng một số biện pháp chăm sóc tại nhà để hỗ trợ quá trình điều trị, như:

• Uống đủ nước: Nước là một thành phần quan trọng của chất dịch đệm trong khớp. Uống đủ nước sẽ giúp duy trì độ ẩm và độ đàn hồi của khớp, giảm ma sát và viêm. Người bệnh nên uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày và tránh uống các loại nước có ga, cafein hay cồn.

• Ăn các thực phẩm chống viêm: Các thực phẩm chống viêm có thể giúp giảm sưng và đau ở khớp háng. Người bệnh nên ăn nhiều các loại rau xanh, trái cây, hạt, cá béo, dầu ô liu, gừng, nghệ hay quế. Ngược lại, người bệnh nên tránh ăn các thực phẩm gây viêm như thịt đỏ, thịt chế biến, sữa bò, trứng hay ngũ cốc tinh chế.

• Mặc quần áo rộng rãi: Mặc quần áo rộng rãi sẽ giúp giảm sự cọ xát và kích ứng ở vùng hông bị viêm. Người bệnh nên tránh mặc quần áo quá chật, quá dày hay quá nóng.
• Giảm cân: Nếu người bệnh béo phì, việc giảm cân sẽ giúp giảm áp lực lên khớp háng và ngăn ngừa viêm bao hoạt dịch tái phát. Người bệnh nên theo một chế độ ăn uống cân bằng, giàu dinh dưỡng và ít calo. Người bệnh cũng nên hạn chế ăn các thực phẩm gây viêm như đường, chất béo trans, chất béo bão hòa hay rượu.

Phẫu thuật

Phẫu thuật là phương pháp điều trị cuối cùng cho những trường hợp viêm bao hoạt dịch khớp háng nặng hoặc không phản ứng với các phương pháp điều trị không phẫu thuật. Phẫu thuật có thể bao gồm:

• Chọc hút dịch khớp: Đây là một phương pháp đơn giản và ít xâm lấn. Bác sĩ sẽ dùng một kim tiêm để chọc vào túi bursa bị viêm và hút ra chất dịch tích tụ trong đó. Điều này sẽ giảm sưng và đau ở khớp háng. Bác sĩ cũng có thể tiêm thuốc chống viêm hoặc thuốc gây tê vào túi bursa để làm dịu các triệu chứng.
• Cắt bỏ túi bursa: Đây là một phương pháp xâm lấn hơn. Bác sĩ sẽ dùng dao mổ để cắt bỏ túi bursa bị viêm ra khỏi khớp háng. Điều này sẽ ngăn ngừa viêm tái phát và giảm đau ở khớp háng. Tuy nhiên, phương pháp này có thể gây ra các biến chứng như nhiễm trùng, xuất huyết hay tổn thương dây thần kinh.

Biện pháp phòng ngừa

Để phòng ngừa viêm bao hoạt dịch khớp háng, người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp sau:

• Vận động hợp lý: Người bệnh nên vận động đều đặn để duy trì sức khỏe và linh hoạt của khớp háng. Tuy nhiên, người bệnh cũng không nên vận động quá mức hay lặp đi lặp lại một số chuyển động gây áp lực lên khớp háng. Người bệnh nên chọn những hoạt động nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội hay yoga.
• Khởi động trước khi tập thể dục: Người bệnh nên khởi động trước khi tập thể dục để làm nóng cơ và khớp, giảm nguy cơ chấn thương và viêm. Người bệnh có thể làm các động tác duỗi, co, xoay hay kéo căng khớp háng trong 5-10 phút trước khi tập thể dục.
• Đeo bảo vệ khớp háng: Người bệnh có thể đeo các thiết bị bảo vệ khớp háng như băng đai, nẹp hay miếng đệm khi vận động để giảm sự cọ xát và áp lực lên khớp háng. Điều này sẽ giúp bảo vệ bao hoạt dịch khớp háng khỏi tổn thương và viêm.
• Điều trị các bệnh lý liên quan: Người bệnh nếu có các bệnh lý có thể gây ra viêm bao hoạt dịch khớp háng như gout, viêm khớp dạng thấp, lao xương hay nhiễm trùng, cần điều trị kịp thời và đúng cách để ngăn ngừa viêm tái phát.

Bài viết đã cung cấp cho bạn đọc những thông tin cơ bản về viêm bao hoạt dịch khớp háng cũng như cách điều trị bệnh. Hãy chia sẻ những thông tin hữu ích này đến nhiều người hơn bạn nhé!