Lật sơ mi cổ chân: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Lật sơ mi cổ chân là tình trạng xảy ra khi chúng ta gặp chấn thương ở phần bên ngoài của cổ chân, gây tổn thương cho các dây chằng xung quanh khớp. Tình trạng này có thể gây ra cảm giác đau nhức cấp tính. Hãy cùng Diamondkhop tìm hiểu bài viết dưới đây nhé!

Lật sơ mi cổ chân là gì?

Lật sơ mi cổ chân hay còn được gọi là lật cổ chân, là tình trạng khi các dây chằng bao quanh mắt cá chân bị đứt hoặc rách. Khi tham khảo ý kiến của bác sĩ, họ thường sẽ chẩn đoán là bị bong gân. 

Đây là một chấn thương phổ biến mà thường xảy ra trong các hoạt động thể thao như bóng đá, bóng rổ, cầu lông, tennis, khi người chơi không khởi động đầy đủ hoặc phải tạm dừng đột ngột hoạt động. Tuy nhiên, chấn thương cổ chân cũng có thể xảy ra trong cuộc sống hàng ngày khi bạn bị té ngã hoặc trượt chân.

Lật sơ mi cổ chân có triệu chứng gì?

Trong giai đoạn ban đầu, chấn thương sơ mi cổ chân thường có các dấu hiệu sau:

• Sưng đỏ và bầm tím: Đây là những dấu hiệu dễ dàng nhận biết vì chúng có thể nhìn thấy bằng mắt thường.
• Đau: Đau thường xảy ra khi tiếp xúc với vùng mắt cá chân và thường rõ rệt hơn khi chấn thương bị tác động mạnh.
• Hạn chế phạm vi cử động: Đau và sưng ở vùng mắt cá chân có thể giới hạn khả năng chuyển động của nó.

Các dạng chấn thương lật cổ chân

Chấn thương lật cổ chân thường có 2 dạng phổ biến như sau:

Lật bên trong cổ chân

Lật bên trong cổ chân (bàn chân quay vào trong): Đây là trường hợp mà dây chằng bên trong bị đứt, thường bắt đầu từ dây chằng chéo trước. 

Rạn dây chằng ở mức độ 2 và độ 3 sẽ gây ra sự không ổn định của khớp và theo thời gian, tình trạng này có thể trở nên nghiêm trọng hơn. Lật ngược bàn chân gây ra sự suy yếu của cấu trúc vòm bàn chân và có thể kèm theo tổn thương dây chằng chéo trước.

Lật bên ngoài cổ chân

Lật phía ngoài cổ chân (bàn chân xoay ra ngoài): Khi có va đập mạnh vào phần bên trong của mắt cá chân, dây chằng giữa có thể bị đứt và thường được thay thế bởi dây chằng delta mạnh mẽ. Tuy nhiên, trong quá trình xoay ra ngoài, dây chằng cũng có thể bị đứt. 

Tình trạng này gây áp lực lên các khớp bên và có thể gây ra gãy xương mác hoặc rạn dây chằng chéo trước. Hơn nữa, việc xoay bên ngoài cổ chân tạo ra một lực hướng xuống dọc theo xương mác, có thể gây gãy xương mác gần khớp gối (gãy xương Maisonneuve).

Nguyên nhân bị lật sơ mi cổ chân

Dưới đây là một số nguyên nhân thông thường gây lật sơ mi cổ chân:

• Yếu tố cơ bản: Một số yếu tố cơ bản như sự mất cân bằng cơ, kém linh hoạt, hay mất sự ổn định của cổ chân có thể làm tăng nguy cơ bị lật sơ mi cổ chân.
• Điều kiện môi trường: Bề mặt đi lại không bằng phẳng, trơn trượt hoặc không đủ cứng có thể làm tăng nguy cơ bị trượt chân và gây lật sơ mi cổ chân.
• Sử dụng các dụng cụ hỗ trợ không phù hợp: Sử dụng giày không phù hợp hoặc không đủ hỗ trợ cũng có thể làm tăng nguy cơ bị lật sơ mi cổ chân.
• Yếu tố sinh lý: Các yếu tố như tuổi tác, giới tính (phụ nữ thường có nguy cơ cao hơn), cấu trúc cổ chân và yếu tố di truyền cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng lật sơ mi cổ chân.
• Chấn thương: Một lực tác động mạnh vào cổ chân, như khi vấp ngã, chuyển động nhanh hoặc va chạm trong các hoạt động thể thao, có thể gây lật sơ mi cổ chân.

Xem thêm: Đau khuỷu tay: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị bệnh

Các mức độ lật sơ mi cổ chân

Tương tự như các chấn thương khác, lật sơ mi cổ chân có nhiều mức độ nghiêm trọng khác nhau. Các mức độ được xác định bởi độ nghiêm trọng của dây chằng ở mắt cá chân hoặc cổ chân.

• Mức độ nhẹ: Dây chằng chỉ bị giãn một chút.
• Mức độ vừa: Dây chằng bị giãn và rách nhẹ dây chằng.
• Mức độ nặng: Dây chằng bị đứt hoàn toàn.

Cách chẩn đoán lật sơ mi cổ chân

Bong gân có thể được chẩn đoán theo nhiều cách, bao gồm:

• Gặp bác sĩ của bạn: Bác sĩ sẽ chẩn đoán chấn thương khớp của bạn có làm tổn thương một hoặc nhiều dây chằng hay không. Họ sẽ kiểm tra tình trạng sưng tấy, phạm vi chuyển động và độ ổn định của khớp.
• Kiểm tra hình ảnh: Các bác sĩ chỉnh hình sẽ chụp X-quang để xem xương của bạn có bị gãy hay không? Tùy thuộc vào kết quả kiểm tra của họ hoặc phản ứng của bạn với điều trị ban đầu, có thể cần phải có hình ảnh cao hơn như siêu âm hoặc MRI để đánh giá thêm chấn thương của bạn.

Cách điều trị khi bị lật cổ chân an toàn, hiệu quả

Nếu không may gặp chấn thương lật cổ chân, bạn cần biết cách ứng phó để không ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày và công việc của mình. Dưới đây là những điều quan trọng bạn nên lưu ý:

• Ngay khi bị lật cổ chân, hãy ngừng mọi hoạt động và thực hiện việc chườm đá trong khoảng thời gian từ 10 đến 20 phút. Phương pháp này giúp giảm sưng và nguy cơ căng cơ quá mức. 
• Sau đó, hãy cố định chân bằng cách quấn một miếng khăn mềm quanh vùng chấn thương.
• Nâng cao chân và hạn chế di chuyển trong 2 ngày đầu tiên.
• Thường xuyên thực hiện việc chườm đá và ngâm chân đau vào một chậu nước đá, đảm bảo mực nước cao đến ống đồng. Hãy thực hiện mỗi lần khoảng 20 phút và lặp lại 3 lần trong ngày.
• Nếu bạn kiên nhẫn thực hiện việc ngâm chân, hạn chế vận động và tránh những động tác mạnh, bạn sẽ nhanh chóng phục hồi trong vòng 2 – 3 ngày đối với những chấn thương nhẹ.
• Thực hiện các bài tập phục hồi sức khỏe như chống tay vào tường, xoay nhẹ cổ chân, gập chân, và tập luyện khoảng 10 phút mỗi ngày.
• Khi đi ngủ, hãy giữ chân cao khoảng 30cm.

Phương pháp này chỉ áp dụng cho việc cấp cứu và chấn thương nhẹ. Trong trường hợp gặp vết thương nghiêm trọng, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được điều trị phù hợp.

Phòng ngừa lật sơ mi cổ chân

Mặc dù lật sơ mi cổ chân có thể xảy ra với bất kỳ ai, nhưng có một số cách bạn có thể giảm nguy cơ. Các mẹo bao gồm:

• Tránh tập thể dục hoặc chơi thể thao khi mệt mỏi hoặc khi bị đau.
• Duy trì cân nặng khỏe mạnh và chế độ ăn uống cân bằng để giữ cho cơ bắp khỏe mạnh.
• Mang giày vừa vặn.
• Thực hành các biện pháp an toàn để ngăn ngừa té ngã.
• Thực hiện các bài tập kéo giãn hàng ngày hoặc trước các bài tập vật lý trị liệu để duy trì sức mạnh và sự cân bằng.
• Khởi động và giãn cơ trước khi thực hiện bất kỳ hoạt động thể chất nào.

Một số điều cần lưu ý quan trọng khi điều trị lật sơ mi cổ chân

• Tránh sử dụng các loại dầu gió hay gel xoa bóp có tính nóng, vì trong quá trình điều trị lật cổ chân, nguyên tắc là “Ưa lạnh tránh nóng”.
• Hạn chế tập luyện quá sớm khi chân chưa hoàn toàn lành hẳn.
• Khi cổ chân bị lật từ trong ra ngoài, hãy tránh sử dụng tay để bóp hoặc kéo chân, vì điều này có thể làm tổn thương trầm trọng hơn.
• Đối với những người đã từng bị chấn thương khi tham gia các hoạt động thể thao, hãy cẩn thận và hạn chế va chạm mạnh vì có nguy cơ tái phát lật cổ chân.
• Trong quá trình tự điều trị tại nhà, nếu bạn cảm thấy vết thương trở nên nặng hơn, hãy ngừng ngay và đến cơ sở y tế gần nhất để được điều trị kịp thời.

Bài viết đã cung cấp cho bạn đọc những thông tin cơ bản về Lật sơ mi cổ chân. Hy vọng từ bài viết này, các bạn sẽ biết được khái niệm “Lật sơ mi cổ chân là gì” và các cách điều trị. Hãy chia sẻ những thông tin hữu ích này đến nhiều người hơn bạn nhé!