Tiêm khớp cổ chân: Hiểu về phương pháp, lợi ích và quy trình

Tiêm khớp cổ chân là một phương pháp điều trị y tế được áp dụng để giảm đau và cải thiện chức năng của khớp cổ chân bằng cách tiêm chất làm dịu hoặc chất chống viêm trực tiếp vào vùng khớp bị tổn thương. Bài viết này sẽ tìm hiểu sâu hơn về phương pháp tiêm khớp cổ chân, những lợi ích mà nó mang lại. Hãy cùng Diamondkhop tìm hiểu nhé!

Tiêm khớp cổ chân là gì?

Phương pháp tiêm khớp cổ chân là một kỹ thuật được áp dụng để giảm đau và khắc phục tình trạng khó chịu trong khu vực này bằng cách tiêm các loại thuốc chống viêm. Các loại thuốc thông thường được sử dụng gồm Cortisone, Axit Hyaluronic và huyết tương giàu tiểu cầu. 

Kỹ thuật tiêm khớp cổ chân thường được áp dụng khi các biện pháp đơn giản không mang lại kết quả điều trị tích cực. Điều này có thể bao gồm tập thể dục, chỉnh hình giảm tải cho khớp và sử dụng thuốc chống viêm như Ibuprofen.

Lợi ích của phương pháp tiêm khớp cổ chân

Tiêm khớp cổ chân là một phương pháp chẩn đoán và điều trị phổ biến, mang lại hiệu quả cải thiện đáng kể. Nó cũng có nhiều ưu điểm nổi bật như sau:

• Quá trình tiêm nhanh chóng do đây là một phương pháp xâm lấn tối thiểu.
• Ngoài tác dụng giảm đau và giảm viêm, việc tiêm vào khớp cổ chân còn giúp bác sĩ xác định nguyên nhân và vị trí tổn thương để có phương án điều trị hiệu quả.
• Kỹ thuật tiêm cổ chân ít xâm lấn, từ đó giảm thiểu rủi ro.

Chỉ định tiêm khớp cổ chân

Phương pháp tiêm khớp cổ chân được áp dụng trong các trường hợp sau, khi các biện pháp điều trị bằng thuốc không đem lại sự cải thiện:

• Thoái hoá khớp cổ chân.
• Bị tổn thương do bệnh lý viêm khớp dạng thấp.
• Viêm khớp cổ chân sau chấn thương mà không có hiện tượng tràn máu khớp do chấn thương.
• Bệnh gút, bệnh giả gút khác có tổn thương khớp cổ chân.
• Các bệnh lý cột sống âm tính kèm tổn thương khớp cổ chân dai dẳng, bao gồm viêm khớp phản ứng, viêm cột sống dính khớp, viêm khớp vẩy nến và viêm khớp mạn tính thiếu niên.
• Các loại bệnh hệ thống gây tổn thương khớp cổ chân dai dẳng.

Chống chỉ định trong trường hợp nào?

Phương pháp tiêm khớp cổ chân được chống chỉ định trong một số trường hợp cụ thể nhằm ngăn chặn các rủi ro và biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra. Các trường hợp chống chỉ định bao gồm:

• Viêm khớp cổ chân do nhiễm khuẩn, bao gồm viêm mủ và viêm khớp do lao.
• Tổn thương khớp cổ chân có nguồn gốc từ bệnh lý thần kinh hoặc bệnh máu.
• Vùng da xung quanh khớp cổ chân bị nhiễm khuẩn hoặc nhiễm nấm (việc tiêm có thể làm tăng nguy cơ vi khuẩn và nấm xâm nhập vào khớp cổ chân).
• Hệ miễn dịch suy giảm.
• Các trường hợp chống chỉ định tương đối, bao gồm người bệnh bị tăng huyết áp hoặc tiểu đường.
• Đối với những trường hợp chống chỉ định tương đối, người bệnh cần được theo dõi và kiểm tra cẩn thận trước và sau khi tiến hành tiêm. Hơn nữa, quyết định thực hiện thủ thuật này chỉ nên được đưa ra khi tình trạng bệnh đã được kiểm soát ổn định.

Quy trình tiêm khớp cổ chân

Chuẩn bị

Các quy trình chuẩn bị khi tiêm khớp cổ chân bao gồm:

• Đảm bảo phòng tiêm vô trùng.
• Chuẩn bị hộp thuốc chống sốc theo quy định.
• Sẵn sàng hộp dụng cụ vô trùng (bao gồm kẹp có mấu, săng có lỗ, bông, băng gạc…).
• Sử dụng kim tiêm 23G.
• Chuẩn bị bơm tiêm nhựa dung tích 3-5ml (loại dùng một lần).
• Sử dụng bông cồn 70 độ.
• Sát trùng vị trí tiêm bằng dung dịch Betadin hoặc cồn I-ốt.
• Sử dụng băng dính y tế hoặc băng keo vải Urgo.
• Tư thế người bệnh: Người bệnh nằm ngửa trên giường hoặc ngồi trên giường với tư thế khớp gối gấp và bàn chân duỗi thẳng.
• Chuẩn bị các loại thuốc tiêm bao gồm: Hydrocortisone Acetate (Nồng độ 1ml = 25mg), Depo Medrol (Methylprednisolone Acetate, nồng độ 1ml = 40mg) hoặc Diprospan (1ml = 5mg Betamethasone Dipropionate + 2mg Betamethasone Sodium Phosphate).

Tiến hành

Các bước tiến hành khi tiêm khớp cổ chân:

• Bước 1: Bác sĩ kiểm tra hồ sơ người bệnh, đơn thuốc và xác định vị trí tiêm.
• Bước 2: Kiểm tra tình trạng sức khỏe của người bệnh, giải thích mục đích và nhắc nhở về các tai biến có thể xảy ra trong quá trình tiêm khớp cổ chân.
• Bước 3: Điều dưỡng chuẩn bị thuốc tiêm, sát trùng vị trí tiêm, trải săng mổ và quan sát người bệnh trong suốt quá trình để phát hiện kịp thời bất kỳ thay đổi không bình thường nào.
• Bước 4: Bác sĩ sát trùng tay, đeo găng vô trùng và chuẩn bị tiêm nội khớp.
• Bước 5: Bác sĩ đâm kim tại điểm nối giữa hai điểm mắt cá, giữa gân cẳng chân trước và gân duỗi chung. Hướng kim chếch xuống dưới và vào phía trong với độ sâu khoảng 1,5-2cm. Nếu không thấy máu sau khi hút thử, chỉ cần tiêm thuốc nhẹ nhàng.
• Bước 6: Sát trùng vị trí tiêm, đặt băng và hướng dẫn người bệnh giữ vị trí tiêm sạch sẽ, đặc biệt là không để bị ướt trong vòng 24 giờ sau tiêm.

Theo dõi biến chứng và chăm sóc sau tiêm

Sau khi tiêm khớp cổ chân, bác sĩ sẽ theo dõi mạch, HA, tình trạng viêm và chảy máu tại chỗ trong vòng 24 giờ để phát hiện kịp thời bất kỳ rủi ro nào. Dưới đây là một số biến chứng có thể xảy ra và phương pháp chăm sóc tương ứng:

• Cảm giác đau tăng sau 12-24 giờ tiêm: 

Điều này có thể do phản ứng viêm màng hoạt dịch trong khớp cổ chân với tinh thể thuốc, gọi là viêm khớp tinh thể. Thường thì triệu chứng này sẽ tự giảm sau một ngày mà không cần can thiệp y tế. Tuy nhiên, người bệnh có thể sử dụng thêm thuốc giảm đau và chống viêm theo chỉ định của bác sĩ.

• Nhiễm khuẩn sau tiêm (viêm mủ): 

Biểu hiện thường gặp là sưng đau tại chỗ tiêm, sốt và tồn tại chất lỏng. Người bệnh cần điều trị bằng kháng sinh.

• Một số biến chứng muộn: 

Bao gồm mất sắc tố da tại vị trí tiêm và teo da, thường xảy ra khi tiêm nhiều lần tại cùng một điểm hoặc tiêm quá nông. Tuy nhiên, điều quan trọng là không để thuốc trào ra khỏi vị trí tiêm. Nếu có tai biến, bác sĩ sẽ thông báo trước để người bệnh chuẩn bị tinh thần và tránh hoang mang.

• Biến chứng hiếm gặp: 

Đó là tai biến do sự sợ hãi quá mức. Đây là biểu hiện kích thích hệ thần kinh giao cảm, thường xảy ra khi tiêm thuốc vào mạch máu hoặc tiêm quá nhanh. Lúc này, người bệnh có thể gặp các triệu chứng như choáng váng, khàn tiếng, khó thở, mồ hôi và rối loạn cơ tròn… 

Cách xử trí là đặt người bệnh nằm ở tư thế đầu thấp, giơ chân lên cao, theo dõi mạch và huyết áp để sẵn sàng cấp cứu khi cần thiết.

Một số lưu ý khi thực hiện tiêm khớp cổ chân

Những lưu ý khi thực hiện tiêm khớp cổ chân bao gồm: 

• Sau khi tiêm, người bệnh cần ở lại phòng tiêm khoảng 30 phút để theo dõi phản ứng của cơ thể và xử lý kịp thời các rủi ro có thể xảy ra.
• Trong vòng 24 giờ sau tiêm, người bệnh nên giữ vị trí tiêm khô ráo và không để bị ướt. Sau thời gian này, có thể rửa vùng tiêm bằng nước thông thường.
• Khi hoàn thành quá trình tiêm, kim tiêm phải được rút ra nhanh chóng và tạo áp lực nhẹ lên vùng tiếp xúc với da.
• Quá trình chọc kim cần được quan sát cẩn thận, ngay lập tức rút kim và dừng tiêm nếu người bệnh có bất kỳ triệu chứng đau nhói, tê bì hoặc bất thường nào.
• Khi tiêm, cần xác định chính xác vị trí chọc kim để tránh biến chứng không mong muốn.
• Người bệnh cần tái khám định kỳ để theo dõi vết thương và hiệu quả cải thiện, đặc biệt khi có dịch bất thường hoặc tình trạng viêm tại vị trí tiêm.
• Sau khi tiêm, vùng tiêm thường sưng đau. Người bệnh có thể áp dụng nhiều lần phương pháp làm lạnh trong ngày (20 phút/lần) hoặc sử dụng thuốc chống viêm không steroid để giảm sưng đau tạm thời.
• Sau khi tiêm thuốc, người bệnh nên hạn chế vận động trong vài ngày để tránh ảnh hưởng đến vùng tiêm.
• Đối với Cortisone, người bệnh không nên tiêm quá 3-4 lần/năm.

Câu hỏi thường gặp 

1. Tiêm khớp cổ chân có đau không?

Quá trình tiêm khớp cổ chân có thể gây đau nhẹ và sưng nhưng thường chỉ trong thời gian ngắn và sẽ giảm đi sau đó.

2. Tiêm khớp cổ chân có tác dụng ngay lập tức không?

Thường sau tiêm khớp cổ chân, bệnh nhân có thể cảm nhận giảm đau và cải thiện chức năng ngay lập tức, tuy nhiên, thời gian phục hồi có thể khác nhau cho mỗi người.

3. Bao lâu cần tiêm lại sau một lần tiêm khớp cổ chân?

Thời gian giữa các lần tiêm khớp cổ chân có thể khác nhau tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của bệnh nhân và hướng dẫn của bác sĩ. Thông thường, khoảng thời gian từ vài tuần đến vài tháng được khuyến nghị.

4. Ai nên tránh tiêm khớp cổ chân?

Phụ nữ mang thai, người có nhiễm trùng nghiêm trọng, người có vấn đề về huyết đồ, hoặc người có tiền sử phản ứng dị ứng đối với các thuốc tiêm nên tránh tiêm khớp cổ chân. Hãy thảo luận với bác sĩ để tìm phương pháp điều trị thay thế phù hợp.

5. Tiêm khớp cổ chân có tác dụng lâu dài không?

Hiệu quả của tiêm khớp cổ chân có thể lâu dài hoặc tạm thời, tùy thuộc vào tình trạng bệnh cụ thể. Bác sĩ sẽ đánh giá và đề xuất các liệu pháp điều trị phù hợp dựa trên tình trạng của bạn.

Tiêm khớp cổ chân là một phương pháp điều trị hiệu quả để giảm đau và cải thiện chức năng khớp cổ chân. Bằng cách tiêm chất làm dịu hoặc chất chống viêm trực tiếp vào vùng khớp, phương pháp này mang lại nhiều lợi ích cho bệnh nhân. Tuy nhiên, bệnh nhân nên thảo luận với bác sĩ và tuân thủ các chỉ định và lời khuyên để đảm bảo an toàn và hiệu quả của quá trình điều trị.