Viêm khớp gối: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Viêm khớp là một bệnh lý phổ biến trong hệ thống xương khớp. Trong số đó, khớp gối là một vùng dễ bị tổn thương do phải chịu nhiều áp lực và hoạt động liên tục. Bệnh viêm khớp gối gây ra cảm giác đau đớn và không thoải mái đáng kể cho người bệnh, ảnh hưởng đáng kể đến khả năng di chuyển và thực hiện các hoạt động hàng ngày. Hãy cùng Diamondkhop tìm hiểu bài viết dưới đây nhé!

Viêm khớp gối là gì?

Viêm khớp gối là tình trạng khi mô sụn trơn bên trong khớp bị mòn, dẫn đến sự xù xì và sần sùi. Vì vậy các khớp xương trong gối cọ xát và va chạm mạnh hơn, làm giảm khả năng hấp thụ các va đập và tạo ra cảm giác đau và khó khăn trong việc di chuyển.

Nếu không được điều trị kịp thời, viêm khớp gối có thể tiến triển nhanh chóng và gây ra các vấn đề nghiêm trọng, bao gồm nguy cơ thoái hóa nghiêm trọng. Ngoài ra, việc chọn phương pháp điều trị không đúng cũng có thể đưa người bệnh đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm.

Các giai đoạn viêm khớp gối

Viêm khớp gối phát triển qua 4 giai đoạn, từ giai đoạn sớm đến giai đoạn nặng, có sự tiến triển âm thầm nhưng nguy hiểm. Các giai đoạn bao gồm:

• Giai đoạn sớm: 

Khi kiểm tra bằng tia X-quang, có thể thấy những đốt gai nhỏ xuất hiện trong khu vực gối, sụn bị tổn thương nhẹ.

• Giai đoạn nhẹ: 

Khớp gối phát triển thêm nhiều đốt gai, lớp sụn giữa các xương dần mỏng đi. Triệu chứng bắt đầu trở nên rõ ràng, nhưng thường chỉ xuất hiện thoáng qua và người bệnh thường có cảm giác chủ quan về nó.

• Giai đoạn trung gian: 

Khoảng cách giữa đầu các xương trong khớp thu hẹp lại, tổn thương sụn có thể nhìn thấy rõ qua X-quang. Trong giai đoạn này, người bệnh cảm thấy đau và gặp khó khăn trong các hoạt động hàng ngày.

• Giai đoạn nặng: 

Khoảng cách giữa các xương trong khớp rất hẹp, xương xếp chồng lên nhau, sụn bị vỡ nhiều hoặc mất hoàn toàn, lượng dịch trong khớp ít. Trong một số trường hợp nặng, xương có thể bị biến dạng.

Nguyên nhân viêm khớp gối

Viêm khớp gối có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

Tuổi tác

Khi tuổi tác cao, xương khớp dễ bị thoái hóa và nguy cơ mắc các bệnh lý về cơ xương khớp cũng tăng cao. Do chức năng tạo sụn và chất nhờn ở khớp suy yếu theo thời gian, viêm khớp đầu gối trở thành một bệnh không thể tránh được ở người cao tuổi.

Thoái hóa khớp gối

Bệnh này có thể phát triển do quá trình tự nhiên của lão hóa hoặc có thể gây ra bởi các yếu tố khác như tai nạn, vận động quá mức, ăn uống không cân đối, thói quen ngồi xổm,… 

Cơn đau thường xuất hiện ở phía trước và bên trong khớp gối, và người bệnh thường cảm thấy tiếng lụp cụp khi gập hoặc duỗi chân. Hơn nữa, cơn đau còn tăng lên khi vận động.

Viêm khớp dạng thấp

Bệnh này ảnh hưởng đến màng hoạt dịch, sụn khớp và đầu xương dưới sụn, gây đau và cứng khớp. Khi kéo dài, nó có thể dẫn đến biến dạng và liên kết các khớp.

Bàn chân bẹt

Đây là tình trạng khi lòng bàn chân bằng phẳng, không có độ cong tự nhiên như bình thường. Bàn chân bẹt tạo áp lực lên các dây chằng ở đầu gối, gây ra sự mất cân bằng và tăng nguy cơ thoái hóa khớp gối.

Bong gân

Bong gân gây tổn thương cho một số sợi dây chằng hoặc làm giãn dây chằng (nhưng không làm đứt dây chằng). Cơn đau thường đi kèm với sự chảy máu và sưng tại khu vực bị tổn thương.

Viêm bao hoạt dịch gối

Bao hoạt dịch là một túi chứa chất lỏng và nằm bên ngoài khớp gối, có vai trò giúp dây chằng và gân hoạt động mượt mà. Chấn thương trong khớp gối có thể gây viêm nhiễm bao hoạt dịch, dẫn đến tình trạng viêm bao hoạt dịch gối. Khi bị viêm, bao hoạt dịch sẽ sưng và sản xuất một lượng chất lỏng nhiều hơn bình thường, gây đau, sưng và cản trở sự linh hoạt của khớp gối.

Trật khớp

Trật khớp là tình trạng mất liên kết chính xác giữa các đầu xương, gây ra sưng và đau. Các vận động viên thường xuyên tham gia vào các môn thể thao có nguy cơ bị trật khớp ở khu vực đùi hoặc xương bánh chè.

Bệnh gout

Gout là một bệnh có nguyên nhân từ sự rối loạn chuyển hóa purin trong thận, dẫn đến tăng nồng độ axit uric trong máu. Theo thời gian, axit uric tích tụ và tạo thành những tinh thể nhỏ tại các khớp xương, gây sưng và gây áp lực lên các dây thần kinh cảm giác. Bệnh gout không chỉ ảnh hưởng đến khớp ngón chân cái mà còn có thể tác động đến khớp gối.

Thừa cân béo phì

Thừa cân và béo phì là những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực, không kém cạnh ung thư hay bệnh tim. Trọng lượng cơ thể quá lớn trong trường hợp thừa cân và béo phì tạo áp lực đáng kể lên khớp đầu gối, dẫn đến nguy cơ cao mắc viêm khớp gối. Đặc biệt, với những người đã có các vấn đề về khớp xương, tình trạng thừa cân và béo phì có thể làm tăng sự tồi tệ của bệnh.

Triệu chứng viêm khớp đầu gối

Đau nhức

Các cơn đau nhức do viêm khớp gối thường mang tính âm ỉ. Một số trường hợp có thể bắt đầu đau đột ngột. Đau nhức thường xuất hiện vào buổi sáng khi thức dậy hoặc sau giấc ngủ ngắn trong ngày. Khi bệnh trở nặng, tình trạng đau nhức có thể xuất hiện bất cứ lúc nào và gây gián đoạn giấc ngủ của người bệnh.

Sưng đỏ quanh khớp

Nguyên nhân gây ra tình trạng sưng đỏ quanh khớp là do sự tích tụ chất lỏng quá mức do viêm, làm khớp sưng phồng lên. Người bệnh có thể cảm nhận được sự ấm nóng xung quanh vùng khớp sưng.

Cứng khớp gối

Cứng khớp gối gây ra nhiều hạn chế trong việc vận động của người bệnh. Tình trạng cứng khớp thường rõ rệt sau một thời gian dài nghỉ ngơi hoặc sau khi thức dậy vào buổi sáng. Người bệnh có thể xoa bóp nhẹ nhàng vùng khớp gối để khôi phục khả năng vận động bình thường.

Khó vận động khớp gối

Do sụn bảo vệ bị mòn, người bệnh sẽ cảm thấy đau đớn khi vận động, ngay cả khi thực hiện các động tác đơn giản như đứng lên, ngồi xuống, duỗi thẳng hay gập đầu gối. Phạm vi vận động của khớp gối bị suy giảm nghiêm trọng, gây khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày.

Đối tượng có nguy cơ cao mắc viêm khớp gối

Có những nhóm người có nguy cơ cao bị thoái hóa khớp gối, bao gồm:

• Những người làm công việc đòi hỏi sử dụng chân nhiều, thường xuyên đứng lâu (hơn 2 giờ/ngày), vận chuyển đồ nặng, thường xuyên gập/duỗi gối và đi lại nhiều (hơn 3 km/ngày).
• Những người thừa cân, bị béo phì, và ít vận động.
• Những người có tiền sử gia đình mắc bệnh viêm khớp đầu gối.
• Những người thường xuyên chịu áp lực căng thẳng. Khi căng thẳng kéo dài, cơ thể liên tục tiết ra các chất gây căng thẳng thần kinh, làm suy yếu hệ thống miễn dịch và tăng nguy cơ viêm khớp và đau khớp.
• Những vận động viên đã từng chịu chấn thương ở khớp gối như gãy xương, gãy sụn khớp, trật khớp xương bánh chè…
• Người già, đặc biệt là từ 60 tuổi trở lên.

Viêm khớp gối có nguy hiểm không?

Viêm khớp gối gây ra những tác động nghiêm trọng đến khả năng vận động của người bệnh. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển sang giai đoạn 3 và 4, gây ra những hậu quả nguy hiểm như:

• Teo cơ, làm biến dạng và dính khớp.
• Giảm dần chức năng vận động của khớp.
• Gây ra viêm khớp cấp, gây tổn thương cho van tim và tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
• Gây tàn phế và bại liệt.

Vì vậy, viêm khớp đầu gối là một tình trạng cần được xử lý và điều trị đúng cách để ngăn ngừa những biến chứng nghiêm trọng và duy trì chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Biến chứng của viêm khớp gối

Viêm khớp gối gây ra sự suy giảm nghiêm trọng trong chức năng vận động của người bệnh. Nếu bệnh không được phát hiện và điều trị sớm, hoặc không được điều trị đúng cách có thể tiến triển nhanh chóng sang giai đoạn III và IV. Bệnh trở nên nguy hiểm hơn với những biến chứng sau:

• Teo cơ, biến dạng và dính khớp.
• Sự suy giảm chức năng vận động.
• Viêm khớp cấp, gây tổn thương cho van tim và tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
• Tàn phế và bại liệt.

Vì vậy, việc điều trị viêm khớp đầu gối đúng cách và kịp thời là cực kỳ quan trọng để ngăn ngừa những biến chứng nghiêm trọng và duy trì sự sống chất lượng cho người bệnh.

Phương pháp chẩn đoán viêm khớp gối

Viêm khớp gối có thể được chẩn đoán thông qua các kỹ thuật sau:

• Kiểm tra triệu chứng: Bác sĩ sẽ kiểm tra phạm vi vận động của khớp, sự biến dạng và các dấu hiệu khác không bình thường.
• Xét nghiệm hình ảnh: Sử dụng các phương pháp như chụp X-quang, cộng hưởng từ (MRI) và xét nghiệm dịch khớp để phát hiện những biểu hiện bất thường của khớp gối. Quyết định sử dụng phương pháp xét nghiệm cụ thể phụ thuộc vào tình trạng của bệnh và sự đánh giá của bác sĩ.

Việc chẩn đoán chính xác viêm khớp đầu gối là quan trọng để định hướng điều trị hiệu quả và đảm bảo sự phục hồi của bệnh nhân. Bác sĩ sẽ đưa ra quyết định về kỹ thuật chẩn đoán phù hợp dựa trên triệu chứng, lịch sử bệnh và kết quả các xét nghiệm.

Phương pháp điều trị viêm khớp gối

Nguyên tắc điều trị viêm khớp gối thường tập trung vào giảm đau và phục hồi chức năng của khớp gối, nhằm giúp người bệnh có khả năng vận động linh hoạt hơn. Có nhiều phương pháp điều trị như sau:

• Giảm cân (đối với bệnh nhân bị béo phì): 

Việc giảm cân sẽ giảm áp lực lên đầu gối và giúp giảm cơn đau. Đây là một biện pháp quan trọng trong việc làm giảm tình trạng viêm và cải thiện chất lượng cuộc sống.

• Tập thể dục: 

Vận động thường xuyên và nhẹ nhàng giúp tăng cường sự linh hoạt và sức mạnh của khớp gối. Các bài tập như tập yoga, tập aerobic, tập đi bộ, và các bài tập cải thiện cơ bắp xung quanh khớp gối đều có thể được áp dụng.

• Sử dụng thuốc giảm đau: 

Thuốc giảm đau là một phương pháp điều trị phổ biến để giảm cơn đau do viêm khớp đầu gối, bao gồm các loại thuốc giảm đau không steroid chống viêm (NSAID) và Paracetamol (Acetaminophen). Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cần tuân thủ theo hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ để tránh tác dụng phụ và tác dụng lâu dài.

• Phẫu thuật: 

Phẫu thuật thường được xem là phương pháp cuối cùng khi các phương pháp khác không đem lại hiệu quả giảm đau. Thủ thuật có thể bao gồm phẫu thuật thay khớp gối hoặc các quy trình khác như gắp dịch khớp hoặc chỉnh hình khớp. Quá trình phục hồi sau phẫu thuật có thể kéo dài và có rủi ro nhất định.

Liệu trình nắn chỉnh cột sống Chiropractic 

Hiện nay tại Việt Nam, đã có rất nhiều trường hợp người cao tuổi và cả người trẻ sau khi trải qua liệu trình điều trị, đã ghi nhận những chuyển biến tích cực. Họ không còn gặp cơn đau xương khớp và chức năng đi lại đã phục hồi bình thường. Liệu trình điều trị viêm khớp gối là sự kết hợp của các phương pháp sau:

• Trị liệu thần kinh cột sống: Các bác sĩ sẽ tiến hành chỉnh trị các cấu trúc bất thường gây áp lực lên khớp gối, từ đó giải phóng chèn ép, khôi phục cấu trúc tự nhiên của khớp gối và cột sống, giảm đau mà không cần sử dụng thuốc hoặc phẫu thuật.
• Vật lý trị liệu: Bác sĩ sẽ tạo ra các bài tập đặc biệt phù hợp với tình trạng của từng bệnh nhân nhằm cải thiện cấu trúc khớp gối.
• Chỉnh hình bàn chân: Phương pháp này giúp điều chỉnh cấu trúc bàn chân, tạo sự cân bằng cho khớp gối.
• Bổ sung Sulfate Glucosamine, Chondroitin Sulfate, MSM, các chất khoáng và vitamin nhằm phục hồi sụn và các mô mềm bị tổn thương.
• Tư vấn các phương pháp luyện tập cũng như phong cách sống khoa học để duy trì sức khỏe lâu dài.

Các phương pháp này đã đem lại hiệu quả cho nhiều bệnh nhân và được đánh giá cao. Tuy nhiên, việc lựa chọn liệu trình điều trị phù hợp cần tuân thủ theo sự tư vấn và hướng dẫn từ bác sĩ chuyên gia.

Cách phòng tránh viêm khớp đầu gối

Viêm khớp gối là một căn bệnh phổ biến không phân biệt đối tượng. Để phòng ngừa bệnh này, chúng ta nên áp dụng những thay đổi lối sống và ngăn chặn các yếu tố nguy cơ như sau:

• Kiểm soát cân nặng và duy trì cân nặng ổn định, tránh tăng cân quá nhanh.
• Tránh mang vác vật nặng, hạn chế tải lực lên khớp gối.
• Bổ sung dưỡng chất và vitamin cần thiết để duy trì sức khỏe của khớp gối.
• Giữ tư thế đúng trong sinh hoạt và công việc hàng ngày, tránh tạo áp lực không cần thiết lên khớp gối.
• Tập thể dục một cách điều độ, tránh tập luyện quá mạnh gây căng thẳng và tổn thương cho khớp gối.
• Sử dụng các thực phẩm chức năng bảo vệ xương khớp để bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự khỏe mạnh của khớp gối.

Bằng việc tuân thủ những biện pháp phòng ngừa này, chúng ta có thể giảm nguy cơ mắc bệnh viêm khớp đầu gối và duy trì sự khỏe mạnh cho khớp gối trong suốt cuộc sống.

Khi phát hiện những triệu chứng của bệnh viêm khớp gối, cần đi khám và điều trị sớm. Trong giai đoạn ban đầu và khi bệnh chưa tiến triển nghiêm trọng, điều trị chủ yếu được thực hiện thông qua chăm sóc và sử dụng thuốc. Quan trọng là không để tình trạng tổn thương trở nên nghiêm trọng đến mức cần phẫu thuật thay khớp gối.