Cong vẹo cột sống: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị bệnh

Hiện nay, tình trạng trẻ em bị cong vẹo cột sống đang có xu hướng tăng lên do nhiều nguyên nhân khác nhau. Để bảo vệ sức khỏe cột sống của trẻ em, cần chú trọng đến việc theo dõi sự phát triển của chúng và tìm kiếm sự tư vấn và điều trị từ các chuyên gia y tế chuyên khoa xương khớp. Bằng cách đưa ra biện pháp phòng ngừa và điều trị kịp thời, chúng ta có thể giảm thiểu tác động của vẹo cột sống và đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh cho trẻ em. Hãy cùng Diamondkhop tìm hiểu bài viết dưới đây nhé!

Cong vẹo cột sống là gì?

Cong vẹo cột sống là tình trạng khi cột sống bị cong một cách bất thường, có thể cong về phía trước hoặc phía sau (gù cột sống), hoặc lệch sang một bên (cong cột sống).

Tuy nhiên, đây là một loại bệnh có thể được cải thiện dần theo thời gian. Trong những trường hợp vẹo cột sống nhẹ, không gây ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày hoặc sức khỏe toàn diện, người bệnh chỉ cần thực hiện những bài tập lưng nhẹ nhàng để cải thiện và phục hồi tình trạng dần theo thời gian.

Cột sống có một số đường cong tự nhiên. Đường cong này được coi là bình thường khi xương thân nhìn từ bên, có dạng chữ S mềm mại, và khi nhìn từ phía sau, cột sống trông thẳng.

Vẹo cột sống là một loại rối loạn cột sống, được xác định bởi sự cong bất thường của cột sống. Thường thì tình trạng này xảy ra ở phần lưng hoặc xương sườn.

Các loại cong vẹo cột sống thường gặp

Có hai dạng cong vẹo cột sống thường gặp là cong chữ C và cong chữ S. Tùy thuộc vào thói quen sinh hoạt hoặc yếu tố bẩm sinh từng người, các loại cong vẹo cột sống khác nhau có thể xuất hiện.

Vẹo cột sống chữ C

Vẹo cột sống chữ C là khi đường cong của cột sống uốn theo một hướng và tạo thành hình chữ C. Loại cong vẹo này thường ít nguy hiểm hơn so với cong chữ S. Tuy nhiên, nếu không được can thiệp và điều trị kịp thời, người bệnh có thể tiến triển từ vẹo cột sống chữ C sang vẹo cột sống chữ S nhanh chóng.

Các vị trí phổ biến của vẹo cột sống chữ C bao gồm:

• Vẹo cột sống thắt lưng
• Vẹo cột sống bắt đầu từ dưới ngực
• Vẹo cột sống bắt đầu từ phần lồng ngực

Vẹo cột sống chữ S

Vẹo cột sống chữ S liên quan đến cả đường cong phần ngực, vùng lưng trên và đường cong thắt lưng. Vì vậy, nó còn được gọi là vẹo cột sống kép. Trạng thái này khó phát hiện ở giai đoạn đầu vì đường cong cột sống thường có xu hướng cân bằng lẫn nhau, gây khó khăn trong việc nhận biết tình trạng bất thường.

Vẹo cột sống chữ S hiếm gặp hơn so với dạng chữ C, tuy nhiên người bệnh vẹo cột sống chữ S cần lưu ý và điều trị, cải thiện tình trạng khẩn cấp hơn so với người khác.

Hơn nữa, quá trình điều trị bao gồm cả phương pháp vật lý trị liệu và phẫu thuật vẹo cột sống chữ S, cũng sẽ phức tạp và đòi hỏi khó khăn hơn.

Nguyên nhân gây cong vẹo cột sống

Nguyên nhân gây cong vẹo cột sống rất đa dạng, đặc biệt là ở người trưởng thành. Một trong những nguyên nhân phổ biến là sự thoái hóa cột sống ở người cao tuổi. 

Ngoài ra, cong vẹo cột sống ở trẻ em cũng có thể do yếu tố bẩm sinh. Các thói quen sinh hoạt không đúng tư thế cũng được xem là một nguyên nhân thường gặp, gây ra tình trạng này ở trẻ em và người trẻ tuổi.

Bẩm sinh

Vẹo cột sống bẩm sinh là một tình trạng bệnh không có nguyên nhân cụ thể, thường xảy ra ở trẻ em. Điều này được cho là do sự phát triển bất thường của cột sống từ khi còn là thai nhi. Sự phát triển bất thường có thể do ảnh hưởng từ mẹ, trong trường hợp mẹ trong quá trình mang thai tiếp xúc với các chất độc hại, gây áp lực lên thai nhi hoặc tác động mạnh lên bụng của mẹ.

Yếu tố di truyền

Hiện chưa có chứng minh chính thức về việc vẹo cột sống do yếu tố di truyền. Tuy nhiên, tỷ lệ người mắc vẹo cột sống bẩm sinh có người thân bị bệnh khá cao. Các chuyên gia y tế cũng xác nhận rằng di truyền có mối liên kết chặt chẽ với tình trạng cong vẹo cột sống ở con người.

Sau phẫu thuật

Vẹo cột sống sau phẫu thuật là một dạng cong vẹo cột sống phát sinh sau một cuộc phẫu thuật, đặc biệt là các cuộc phẫu thuật lớn. 

Đây là một biến chứng hiếm gặp, tuy nhiên, người bệnh nên thông báo ngay cho bác sĩ nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường sau các ca phẫu thuật.

Rối loạn hệ thần kinh

Vẹo cột sống do rối loạn hệ thần kinh xảy ra ở những người bị rối loạn thần kinh cơ. Các bệnh này ảnh hưởng đến chức năng và phát triển của cơ bắp, trong đó có bao gồm tật vẹo cột sống

Những bệnh do rối loạn thần kinh gây ra:

• Loạn dưỡng cơ
• Bại não
• Teo cơ

Hoạt động không đúng tư thế

Hoạt động không đúng tư thế gây ra vẹo cột sống là vấn đề phổ biến nhất ở đối tượng người trẻ tuổi và trẻ em. Việc thực hiện hoạt động không đúng tư thế tạo áp lực lớn lên cột sống, khiến cột sống không thể đảm nhận chức năng nâng đỡ trọng lượng cơ thể trong điều kiện có nhiều rủi ro hơn.

Các hành động như cúi lưng, mang vác đồ nặng, thực hiện các động tác thể thao một cách không đúng kỹ thuật là nguyên nhân chính gây vẹo cột sống, đặc biệt khi những hành động này được lặp lại thường xuyên.

Chiều dài chân không đều

Chênh lệch chiều dài chân là một dị tật về cơ xương khớp và vẹo cột sống là một biến chứng phổ biến của dị tật này. Việc đi lại ở người có chiều dài chân không đều sẽ khiến cột sống phải chịu áp lực nặng, không duy trì được trọng tâm ổn định. Điều này dẫn đến vẹo cột sống.

Thoái hóa

Sự thoái hóa xương gây ra vẹo cột sống xảy ra nhiều nhất ở người cao tuổi, khi xương bước vào giai đoạn suy giảm chức năng cơ xương khớp. 

Quá trình này làm giảm chất lượng của cột sống và là nguyên nhân chính dẫn đến biến dạng cột sống. Một trong những biến dạng cột sống thường gặp là vẹo cột sống.

Loãng xương

Vẹo cột sống xảy ra khi xương trở nên giòn, xốp và yếu. Điều này xảy ra do mật độ xương giảm do loãng xương. Trong quá trình này, người bệnh cũng có thể gặp nhiều vấn đề khác liên quan đến xương và khớp.

Thói quen sinh hoạt, vận động

Thói quen sinh hoạt và hoạt động vận động hàng ngày có ảnh hưởng lớn đến chức năng và tình trạng của cột sống. Vì những hành động này được lặp đi lặp lại mỗi ngày, chúng có thể dần dần gây ảnh hưởng tiêu cực lên cột sống.

Các đối tượng như học sinh và người trẻ tuổi thường thực hiện những công việc liên quan đến thể chất và sử dụng tay chân nhiều. Ngồi học với tư thế không đúng, mang vác đồ nặng trong thời gian dài, và các hoạt động không đúng cách khác có thể dẫn đến vẹo cột sống.

Tuổi tác

Tuổi tác là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến cơ xương khớp và cột sống nói chung. Khi bước vào giai đoạn lão hóa tự nhiên, người cao tuổi gặp phải sự suy giảm chức năng của cơ xương khớp, từ đó tăng nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến cơ xương khớp, bao gồm vẹo cột sống.

Các dấu hiệu cột sống bị cong vẹo

Khi bị vẹo cột sống, người bệnh có thể nhận biết các dấu hiệu bất thường như sau:

• Gai đốt sống không thẳng hàng.
• Dốc hai vai không đều, với một vai thấp hơn vai còn lại.
• Phần xương bả vai nhô ra một cách không bình thường.
• Khoảng cách từ hai mỏm xương đến bả vai không bằng nhau.
• Tam giác eo giữa thân và cánh tay có kích thước không đồng đều, không đúng tỷ lệ.
• Khi cột sống bị xoáy vặn, xương sườn có thể lồi lên, gây ra sự mất cân đối ở thăn lưng.
• Nếu bị gù, lưng có dạng tròn, vai thấp, bụng nhô ra phía trước. Nếu bị ưỡn, phần trên của thân hơi nghiêng về phía sau và bụng bị xệ xuống.

Những tác hại khôn lường do bệnh lý này gây ra

Vẹo cột sống gây ra rất nhiều hệ quả không lường trước cho người bệnh như sau:

Tổn thương phổi và tim

Trong trường hợp cong vẹo cột sống nghiêm trọng, khung xương sườn có thể đè lên phổi và tim. Điều này gây khó thở hơn và cản trở việc bơm máu. Vì vậy, suy tim và các vấn đề về phổi (như viêm phổi) là những biến chứng nghiêm trọng thường gặp của vẹo cột sống.

Tự ti

Khi cong vẹo cột sống trở nên nghiêm trọng, nó có thể gây ra những thay đổi rõ rệt như vai không đồng đều, xương sườn nổi rõ, và thân mình bị lệch về một bên. Do đó, những người bị vẹo cột sống, đặc biệt là những người trẻ tuổi, thường cảm thấy tự ti về ngoại hình của mình.

Đau lưng khi lớn tuổi

Những người bị vẹo cột sống từ nhỏ có nguy cơ cao mắc đau lưng mãn tính khi lớn tuổi. Điều này gây ra nhiều vấn đề khó chịu và ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của họ.

Cong vẹo cột sống có nguy hiểm không?

Các trường hợp nhẹ của vẹo cột sống không được coi là nguy hiểm. Những trường hợp nhẹ đề cập đến tình trạng vẹo không cần điều trị, và có thể được cải thiện thông qua tập vật lý trị liệu.

Hầu hết các trường hợp vẹo cột sống không đòi hỏi điều trị bằng thuốc hoặc các phương pháp phức tạp. Tuy nhiên, người bệnh vẫn cần chú ý và có sự quan tâm đối với tình trạng của họ.

Nếu người bệnh không thay đổi thói quen sinh hoạt để cải thiện tình trạng của cột sống, bệnh có thể trở nặng đi. Trong những trường hợp nghiêm trọng, khi tác động lớn đến cấu trúc cơ thể, phẫu thuật có thể cần thiết.

Các biện pháp chẩn đoán vẹo cột sống

Khi xuất hiện các dấu hiệu của vẹo cột sống, không nên tự điều trị tại nhà. Thay vào đó, hãy đến các cơ sở chuyên khoa cơ xương khớp để được kiểm tra và xác định nguyên nhân chính xác, cũng như tìm giải pháp phù hợp để khắc phục tình trạng.

Trong quá trình chẩn đoán vẹo cột sống, bác sĩ sẽ tiến hành một số xét nghiệm như sau:

Khám tổng quát

Ban đầu, bác sĩ sẽ quan sát lưng của người bệnh khi đứng thẳng để kiểm tra cột sống, vai và vùng eo có cân đối không. Sau đó, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh cúi người về phía trước để kiểm tra độ cong của lưng trên và lưng dưới.

Xét nghiệm hình ảnh

Các xét nghiệm hình ảnh mà bác sĩ có thể yêu cầu để đánh giá nguyên nhân và mức độ của vẹo cột sống bao gồm:

• X-quang: Xét nghiệm này sử dụng tia X để tạo ra hình ảnh cột sống của người bệnh.
• CT (cắt lớp vi tính): Trong quá trình kiểm tra này, tia X sẽ được chụp ở nhiều góc độ khác nhau để tạo ra hình ảnh 3D của cơ thể và cột sống.
• MRI (Cộng hưởng từ): Xét nghiệm này sử dụng sóng vô tuyến và từ tính để tạo ra hình ảnh chi tiết về xương và mô xung quanh chúng.

Cong cột sống có chữa được không?

Cong vẹo cột sống có thể điều trị và cải thiện được hầu hết bằng phương pháp điều trị bảo tồn.

Phần lớn những trường hợp vẹo cột sống ở người cao tuổi có thể được điều trị mà không cần phẫu thuật. 

Điều này có thể đạt được thông qua kiểm tra định kỳ của bác sĩ, sử dụng thuốc giảm đau không cần toa và thực hiện một số bài tập tăng cường sức mạnh cốt lõi để tăng cường sức mạnh cho cơ cổ và lưng, cũng như cải thiện sự linh hoạt. 

Nếu bạn có thói quen hút thuốc, bạn cần từ bỏ thuốc lá vì hút thuốc đã được chứng minh là thúc đẩy quá trình lão hóa nhanh chóng.

Bên cạnh đó, các bác sĩ cũng sẽ chỉ định các bài tập vật lý trị liệu nhằm giúp người bệnh ổn định chức năng của cột sống và từ từ cải thiện tình trạng. Các bài tập vật lý trị liệu có thể bao gồm 

• Bơi lội.
• Điều chỉnh tư thế hoạt động.
• Các bài tập cho lưng và thắt lưng.

Tuy nhiên, đối với những trường hợp nghiêm trọng kèm theo cơn đau cường độ cao hoặc khi người bệnh không đáp ứng được thuốc và các phương pháp điều trị khác, bác sĩ sẽ xem xét tình hình cụ thể và tùy theo đó chỉ định phẫu thuật hoặc các phương pháp điều trị ngoại khoa phù hợp.

Phương pháp điều trị vẹo cột sống hiệu quả

Để điều trị vẹo cột sống, có nhiều phương pháp khác nhau mà người bệnh có thể áp dụng. Tuy nhiên, phương pháp điều trị sẽ phụ thuộc vào mức độ cong vẹo cột sống và được bác sĩ đề xuất phù hợp.

Sử dụng đai chỉnh cột sống

Đai lưng là một công cụ hỗ trợ trong việc điều trị vẹo cột sống. Nó giúp ổn định cột sống, điều chỉnh tư thế và giới hạn sự phát triển của cơn đau (đặc biệt khi vận động). Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả, người bệnh cần đeo đai chỉnh cột sống trong một khoảng thời gian dài và kiên nhẫn.

Thực hiện các bài tập hỗ trợ cải thiện vẹo cột sống

Các bài tập thích hợp có thể đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện vẹo cột sống. Để biết được những bài tập nào phù hợp, người bệnh cần được thăm khám và tư vấn kỹ lưỡng từ bác sĩ. 

Đối với những người mắc vẹo cột sống ở vùng ngực, các bài tập nên tác động vào vai. Trong trường hợp vẹo cột sống ở vùng thắt lưng, các động tác nên tập trung vào phần lưng dưới. Hiệu quả của việc tập luyện phụ thuộc vào sự kiên nhẫn và đều đặn, cũng như thực hiện đúng kỹ thuật.

Phẫu thuật điều trị vẹo cột sống

Phẫu thuật là lựa chọn cuối cùng cho nhiều bệnh nhân mong muốn cải thiện cong cột sống sớm. Tuy nhiên, theo ý kiến của các bác sĩ, phẫu thuật chỉ được coi là giải pháp khi mức độ vẹo cột sống của bệnh nhân quá nặng và các phương pháp điều trị bảo tồn không còn hiệu quả. Đặc biệt đối với trẻ em nhỏ, phẫu thuật tiềm ẩn nhiều rủi ro vì có thể gây sốc thuốc, gây mê,…

Điều trị cong vẹo cột sống bằng Trị liệu thần kinh cột sống Chiropractic

Trong việc điều trị cong vẹo cột sống, phương pháp Trị liệu thần kinh cột sống – Chiropractic được xem là một phương pháp tối ưu. Bằng cách thực hiện những động tác nhẹ nhàng, các bác sĩ chuyên khoa sẽ chỉnh lưu động cấu trúc xương sống sai lệch, từ từ đưa chúng trở lại vị trí bình thường, giúp phục hồi đường cong tự nhiên của cột sống.

Vật lý trị liệu hỗ trợ trong quá trình điều trị

Phương pháp này bao gồm các bài tập đặc biệt được thiết kế dành riêng cho bệnh nhân hoặc sử dụng các thiết bị hiện đại nhằm khôi phục độ cong của cột sống và đồng thời giảm đau một cách rõ rệt. Đặc biệt trong thời gian gần đây, việc sử dụng thiết bị trị liệu vận động giúp người bệnh nhanh chóng phục hồi tư thế thẳng tự nhiên của lưng và cải thiện tình trạng vận động đáng kể.

Cách phòng ngừa cong vẹo cột sống

Để ngăn ngừa cong vẹo cột sống, có một số cách bạn có thể áp dụng như sau:

• Tập luyện thể thao đều đặn, phù hợp với sức mạnh và khả năng của cơ thể, nhằm tăng cường sự linh hoạt và phát triển cân đối cho cơ thể.
• Đảm bảo chế độ ăn uống đầy đủ protein, chất khoáng và vitamin để phòng chống suy dinh dưỡng và còi xương ở trẻ nhỏ.
• Chọn bàn ghế ngồi học hoặc làm việc phù hợp với chiều cao của người sử dụng, đảm bảo đúng vị trí thẳng lưng khi ngồi mà không bị nghiêng vẹo.
• Ngồi thẳng lưng và không cong vẹo khi ngồi trong thời gian dài, đặc biệt khi làm việc trên máy tính hoặc ngồi học.
• Trẻ em không nên mang cặp sách quá nặng. Cụ thể, trọng lượng cặp sách không nên vượt quá 15% trọng lượng cơ thể của trẻ.
• Đảm bảo cặp sách có hai quai và đeo đều trên hai vai khi sử dụng, tránh đeo lệch về một phía. Điều này giúp phân phối trọng lượng đồ đạc đồng đều trên lưng và tránh gây căng thẳng không cần thiết lên cột sống.

Trên đây là những thông tin quan trọng về cong vẹo cột sống. Tình trạng này không chỉ gây ảnh hưởng về mặt thẩm mỹ mà còn có tác động tiêu cực đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống lâu dài. Vì vậy, khi phát hiện những dấu hiệu của vẹo cột sống, quý vị nên đến các cơ sở y tế chuyên khoa xương khớp để được kiểm tra và điều trị ngay từ sớm. Hãy chú ý đến sức khỏe của cột sống và tìm kiếm sự tư vấn và hỗ trợ từ các chuyên gia y tế để duy trì sự cân bằng và khỏe mạnh cho cột sống của mình.