Viêm bao gân cổ tay: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Viêm bao gân cổ tay là một bệnh lý cơ xương khớp thường gặp, gây đau và hạn chế hoạt động của cổ tay và ngón tay. Viêm bao gân cổ tay cần được điều trị kịp thời để tránh biến chứng và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Diamondkhop sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng, điều trị và phòng ngừa của viêm bao gân cổ tay.

Viêm bao gân cổ tay là gì?

Viêm bao gân cổ tay là một tình trạng viêm xảy ra trong các mô mềm xung quanh khu vực cổ tay, gây ra kích ứng và đau khi hoạt động cổ tay. Viêm bao gân cổ tay thường xảy ra khi cổ tay trải qua một chấn thương đột ngột hoặc chịu sự thoái hóa theo thời gian. Một dạng phổ biến của viêm bao gân cổ tay được gọi là Hội chứng De Quervain, là khi bao gân dạng duỗi ngón tay cái bị viêm.

Cổ tay được cấu tạo từ xương quay, xương trụ và các xương cổ tay. Dây chằng và các dải mô liên kết giữ gân ổn định, hướng dẫn các gân di chuyển theo hướng chính xác và giữ cho các xương cố định ở vị trí đúng. Gân là những dải mô liên kết giữa các cơ kết nối với xương, giúp chúng hoạt động hiệu quả.

Gân chủ yếu bao gồm collagen, có cấu trúc chồng chất chủ yếu theo chiều dọc của gân, giúp tăng độ bền. Bên trong gân, không có chất keo protein.

Khi mắc phải viêm gân hoặc viêm màng ngoại gân, người bệnh sẽ gặp khó khăn trong hoạt động của cổ tay, bàn tay và ngón tay. Triệu chứng lâm sàng phổ biến nhất là đau khi di chuyển hoặc ấn vào khu vực gân.

Phân loại viêm bao gân cổ tay

Viêm bao gân duỗi cổ tay

Viêm bao gân duỗi cổ tay là một dạng viêm bao gân phổ biến, thường xảy ra khi cổ tay liên tục bị bẻ cong về phía sau, ảnh hưởng đến các gân duỗi ngón tay và ngón cái. Một trong những loại viêm bao gân duỗi cổ tay thường gặp nhất là hội chứng De quervain.

Hội chứng De quervain là viêm bao gân ở mỏm trâm xương quay, đây là vị trí nhô ra ngoài cùng của xương quay, có thể sờ thấy dưới da, và là chỗ bám của các cơ giúp hoạt động ngón tay cái như cơ dạng dài ngón cái và cơ duỗi ngắn ngón cái. 

Do đó, hội chứng De quervain còn được gọi là viêm bao gân cơ dạng dài và cơ duỗi ngắn ngón cái.

Viêm bao gân gấp cổ tay

Viêm bao gân gấp cổ tay là một dạng viêm bao gân khác, thường xảy ra khi cổ tay liên tục bị bẻ cong về phía trong, ảnh hưởng đến các gân gấp ngón tay và ngón cái. Một trong những loại viêm bao gân gấp cổ tay thường gặp nhất là hội chứng ống cổ tay.

Hội chứng ống cổ tay hay còn gọi là hội chứng đường hầm cổ tay là biểu hiện của tổn thương dây thần kinh giữa bị chèn ép do các bao gân nằm trong ống cổ tay bị viêm. 

Ống cổ tay là một khe hẹp được hình thành bởi các xương và dây chằng ở phía trong của cổ tay. Trong ống cổ tay có chứa 9 gân giúp gấp các ngón tay và dây thần kinh giữa giúp truyền thông tin về cảm giác và vận động cho các ngón từ cái đến út.

Các triệu chứng của viêm bao gân cổ tay

Triệu chứng chung của viêm bao gân cổ tay là sưng, đau và hạn chế vận động ở vùng gân và khớp bị tổn thương. Tùy thuộc vào vị trí bao gân và khớp bị tổn thương, có các biểu hiện đặc hiệu khác nhau.

Hội chứng De quervain

Hội chứng De Quervain là một biểu hiện phổ biến của viêm bao gân cổ tay, và nó có những đặc điểm nhận biết sau:

• Sưng đau, nóng và đỏ ở vùng gần mỏm trâm quay của xương cổ tay.
• Đau âm ỉ và gia tăng khi thực hiện các cử động của ngón tay cái.
• Cảm giác đau có thể lan rộng đến các khu vực khác như cẳng tay, đặc biệt khi thực hiện các cử động duỗi hay uốn cong ngón tay.
• Siêu âm có thể phát hiện một lượng dịch bao quanh khu vực cổ tay.
• Khả năng di chuyển của ngón tay cái bị hạn chế, gặp khó khăn và tạo ra âm thanh kêu lạo xạo khi di chuyển.

Hội chứng ống cổ tay

Hội chứng ống cổ tay hay còn gọi là hội chứng đường hầm cổ tay là biểu hiện của tổn thương dây thần kinh giữa bị chèn ép do các bao gân nằm trong ống cổ tay bị viêm. Triệu chứng của hội chứng ống cổ tay bao gồm:

• Đau nhức, nặng hoặc khó chịu ở phía trong của cổ tay và lòng bàn tay.
• Tê, nhức hoặc kim châm ở các ngón từ cái đến út, có thể lan lên cánh tay.
• Giảm sức mạnh hoặc khả năng nắm bắt đồ vật, đánh rơi đồ vật do mất cảm giác.
• Có thể có tiếng kêu lạo xạo khi vận động cổ tay hoặc ngón tay.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu bạn có các triệu chứng của viêm bao gân cổ tay, bạn nên gặp bác sĩ để được khám và chẩn đoán chính xác. Bạn không nên tự ý dùng thuốc hoặc bôi các loại kem, gel không rõ nguồn gốc. Bạn cũng nên tránh các hoạt động gây tăng áp lực lên cổ tay, như đeo đồng hồ, vòng tay, cầm điện thoại hay chuột máy tính quá lâu.

Bạn cần đến bệnh viện ngay lập tức nếu:

• Triệu chứng của bạn xuất hiện đột ngột và rất nặng, gây khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày.
• Bạn có dấu hiệu nhiễm trùng ở vùng cổ tay, như sưng, đỏ, nóng, mủ hoặc sốt cao.
• Bạn có tiền sử bị gãy xương, trật khớp hoặc bệnh lý khác ở cổ tay.

Nguyên nhân bị viêm bao gân cổ tay là gì?

Viêm bao gân cổ tay có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

Nguyên nhân trực tiếp

Các nguyên nhân trực tiếp bao gồm:

• Hoạt động quá mức: là nguyên nhân thường gặp ở những người phải sử dụng cổ tay nhiều và lặp đi lặp lại các động tác giống nhau, như đánh máy, dùng chuột máy tính, may vá, chơi nhạc cụ… Hoạt động quá mức có thể làm căng thẳng và mài mòn các bao gân, gây viêm và đau.
• Tư thế sai: là nguyên nhân hay bị bỏ qua của viêm bao gân cổ tay, khi bạn giữ cổ tay ở một tư thế không tự nhiên hoặc không thoải mái trong thời gian dài. Tư thế sai có thể làm tăng áp lực lên các bao gân và dây thần kinh ở cổ tay, gây viêm và kích ứng.
• Chấn thương: là nguyên nhân phổ biến nhất của viêm bao gân cổ tay, có thể do tai nạn, va đập, rơi ngã hoặc các hoạt động thể thao. Chấn thương có thể gây rách hoặc tổn thương các mô mềm quanh cổ tay, làm sưng và viêm các bao gân.

Yếu tố nguy cơ bị viêm bao gân cổ tay

Ngoài các nguyên nhân trực tiếp, có một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ bị viêm bao gân cổ tay, bao gồm:

• Giới tính: phụ nữ có xu hướng mắc viêm bao gân cổ tay hơn nam giới, do kích thước ống cổ tay của phụ nữ nhỏ hơn và dễ bị chèn ép hơn. Ngoài ra, phụ nữ trong giai đoạn mang thai hay tiền mãn kinh có thể có sự tích tụ dịch trong ống cổ tay, làm hẹp không gian cho các gân và dây thần kinh
• Bệnh lý nội tiết: như bệnh suy giáp, bệnh tiểu đường, bệnh gout… có thể làm tăng lượng dịch hoặc tinh thể trong ống cổ tay, gây chèn ép các bao gân và dây thần kinh.
• Bệnh lý khớp: như viêm khớp dạng thấp, viêm khớp thoái hóa… có thể làm sưng và viêm các màng hoạt dịch và bao gân ở cổ tay, gây chèn ép các gân và dây thần kinh.
• Bệnh lý u: như u xương, u mô mềm, u máu… có thể làm chiếm không gian trong ống cổ tay, gây chèn ép các gân và dây thần kinh.
• Tuổi tác: viêm bao gân cổ tay thường xảy ra ở người trung niên hoặc cao tuổi, do quá trình thoái hóa tự nhiên của các mô xương khớp.

Cách chẩn đoán viêm bao gân cổ tay

Chẩn đoán viêm bao gân cổ tay dựa trên các triệu chứng lâm sàng và các xét nghiệm hỗ trợ. Các bước chẩn đoán bao gồm:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về lịch sử bệnh, các hoạt động liên quan đến cổ tay, mức độ và thời gian xuất hiện của các triệu chứng. Bác sĩ sẽ kiểm tra khu vực cổ tay, ngón tay để xem có dấu hiệu của viêm bao gân, như sưng, đỏ, nóng, ấn thấy đau, tiếng kêu lạo xạo khi vận động.

• Xét nghiệm hình ảnh: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu bạn làm các xét nghiệm hình ảnh để xác nhận chẩn đoán hoặc loại trừ các nguyên nhân khác, như viêm khớp, gãy xương, u xương… Các xét nghiệm hình ảnh có thể bao gồm: chụp X-quang, chụp MRI, siêu âm,..

Biến chứng của viêm bao gân cổ tay

Viêm bao gân cổ tay nếu không được điều trị kịp thời và hiệu quả có thể gây ra một số biến chứng sau:

• Tổn thương thần kinh: Viêm bao gân có thể làm chèn ép dây thần kinh giữa ở cổ tay, gây ra các triệu chứng như tê, nhức hoặc kim châm ở các ngón từ cái đến út. Nếu không được giải phóng áp lực, dây thần kinh có thể bị tổn thương nghiêm trọng, gây mất cảm giác hoặc liệt ở bàn tay.

• Teo cơ: Viêm bao gân có thể làm giảm sức mạnh và khả năng nắm bắt đồ vật của cổ tay và ngón tay. Nếu không được vận động thường xuyên, các cơ ở bàn tay có thể bị teo nhỏ và yếu đi.

• Mất chức năng của bàn tay: Viêm bao gân có thể làm hạn chế hoặc không thể thực hiện các động tác của cổ tay và ngón tay, như gập, duỗi, xoay, nắm… Điều này có thể ảnh hưởng đến các hoạt động sinh hoạt hàng ngày, như viết, may vá, chơi nhạc cụ…

Điều trị viêm bao gân cổ tay

Viêm bao gân cổ tay có thể được điều trị bằng nhiều phương pháp khác nhau, tùy thuộc vào nguyên nhân, mức độ và triệu chứng của bệnh. Các phương pháp điều trị bao gồm:

Điều trị không phẫu thuật

Điều trị không phẫu thuật là lựa chọn đầu tiên cho các trường hợp viêm bao gân cổ tay nhẹ hoặc vừa. Điều trị không phẫu thuật có thể bao gồm:

• Nghỉ ngơi và hạn chế các hoạt động gây áp lực lên cổ tay, như đeo đồng hồ, vòng tay, cầm điện thoại hay chuột máy tính quá lâu.
• Dùng thuốc giảm đau và chống viêm như ibuprofen, naproxen… để giảm sưng và đau. Tuy nhiên, không nên dùng quá liều hoặc quá lâu vì có thể gây ra các tác dụng phụ cho dạ dày hoặc gan.
• Dùng thuốc tiêm vào ống cổ tay, như corticosteroid để giảm sưng và viêm. Thuốc tiêm có hiệu quả cao hơn thuốc uống nhưng chỉ nên tiêm một hoặc hai lần vì có thể làm yếu các mô xung quanh.
• Đeo nẹp hoặc băng bó cố định cổ tay để giảm áp lực lên các bao gân và dây thần kinh. Nẹp hoặc băng bó nên được đeo vào ban đêm hoặc khi làm việc để ngăn ngừa các động tác sai của cổ tay.
• Tham gia vật lý trị liệu để cải thiện khả năng vận động và giảm đau của cổ tay. Vật lý trị liệu có thể bao gồm các bài tập duỗi co cổ tay, massage, điện trị liệu, nhiệt trị liệu…

Điều trị phẫu thuật

Điều trị phẫu thuật là lựa chọn cuối cùng cho các trường hợp viêm bao gân cổ tay nặng hoặc không phản ứng với điều trị không phẫu thuật. Điều trị phẫu thuật có thể bao gồm:

• Phẫu thuật mở: là phương pháp cổ điển, thực hiện bằng cách cắt một đường rạch dài khoảng 5 cm ở phía trong của cổ tay, để tiếp cận và cắt bớt các bao gân hoặc dây chằng bị viêm, giảm áp lực lên các gân và dây thần kinh.
• Phẫu thuật nội soi: là phương pháp hiện đại, thực hiện bằng cách cắt hai hoặc ba lỗ nhỏ ở cổ tay, để đưa một ống nội soi có camera nhỏ vào trong ống cổ tay, để quan sát và cắt bớt các bao gân hoặc dây chằng bị viêm, giảm áp lực lên các gân và dây thần kinh.

Biện pháp phòng ngừa viêm bao gân cổ tay ngay từ sớm

Viêm bao gân cổ tay có thể được phòng ngừa bằng cách thực hiện một số biện pháp sau:

• Giữ cho cổ tay luôn ở tư thế thoải mái và tự nhiên, tránh bị cong quá mức hoặc xoay quá nhiều.
• Thay đổi tư thế và hoạt động của cổ tay thường xuyên, tránh giữ một tư thế hay làm một động tác lặp đi lặp lại trong thời gian dài.
• Làm nóng cơ và khớp trước khi làm việc hay chơi thể thao, để giảm nguy cơ chấn thương và viêm.
• Tăng cường dinh dưỡng và uống đủ nước, để duy trì sức khỏe của các mô xương khớp.
• Đeo nẹp hoặc băng bó khi ngủ hoặc khi làm việc nặng, để giảm áp lực lên các bao gân và dây thần kinh.
• Đi khám và điều trị sớm khi có các triệu chứng của viêm bao gân cổ tay, để tránh biến chứng và tái phát.

Bài viết đã cung cấp cho bạn đọc những thông tin cơ bản về viêm bao gân cổ tay. Hy vọng từ bài viết này, các bạn sẽ biết được khái niệm “Viêm bao gân cổ tay là gì” và các cách điều trị bệnh. Hãy chia sẻ những thông tin hữu ích này đến nhiều người hơn bạn nhé!