Căng cơ bắp chân: Nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả

Căng cơ bắp chân là một tình trạng rất phổ biến, thường xảy ra trong các hoạt động như trượt chân, đi bộ, chạy, nhảy, hoặc nâng vật nặng. Ngoài việc gây ra đau đớn và khó chịu, trong những trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể đối mặt với tình trạng rách hoàn toàn cơ bắp chân. Hãy cùng Diamondkhop tìm hiểu bài viết dưới đây nhé!

Căng cơ bắp chân là gì?

Căng cơ bắp chân là một tình trạng tổn thương các cơ ở phía sau chân. Đây là một vấn đề phổ biến, không chỉ xảy ra ở mọi người mà còn thường gặp ở nam giới trong độ tuổi từ 30 đến 50 và các vận động viên.

Tình trạng này không chỉ gây ra cảm giác căng cứng đáng khó chịu trong cơ chân mà còn ảnh hưởng đến sự hoạt động của bàn chân, mắt cá chân và đầu gối. Người bị ảnh hưởng sẽ gặp khó khăn trong việc tham gia các hoạt động thể thao như cầu lông, chạy bộ, bóng đá và thậm chí việc đi lại bình thường cũng trở nên khó khăn.

Việc điều trị đúng cách và nghỉ ngơi đúng mức rất quan trọng. Nếu không được điều trị và nghỉ ngơi đúng, các sợi cơ ở bắp chân có thể bị căng ra quá mức, gây ra những hậu quả không mong muốn.

Triệu chứng căng cơ bắp chân

Có những dấu hiệu phổ biến cho thấy cơ bắp chân đang bị căng, kéo giãn quá mức:

• Khó kiễng chân lên hoặc gập cổ chân lại.
• Cảm giác tê ngứa, đau âm ỉ ở bắp chân; đau tăng dần khi vận động chân.
• Đau đột ngột ở phía sau cẳng chân.
• Sưng tấy hoặc bầm tím ở bắp chân.
• Khi xuất hiện những dấu hiệu này, người bệnh cần chú ý đặc biệt, nghỉ ngơi và theo dõi biểu hiện cơn đau, tình trạng căng cơ để đến thăm khám kịp thời.

Nguyên nhân gây căng cơ bắp chân

Tình trạng căng thẳng

Căng thẳng là một nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng căng cơ. Sự kéo dài của căng thẳng và lo âu có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến hệ thần kinh, dẫn đến sự rối loạn trong việc truyền tín hiệu thần kinh đến cơ bắp. 

Hệ thống thần kinh thường phản ứng với căng thẳng bằng cách tăng áp lực lên các mạch máu, làm giảm lưu lượng máu đến cơ bắp và dễ dẫn đến tình trạng căng cơ bắp chân.

Hoạt động thể thao

Quá trình khởi động trước khi tập luyện và thi đấu đóng vai trò quan trọng. Khâu này giúp làm nóng cơ thể và tăng cường dòng chảy máu đến các cơ bắp. Điều này giúp cơ thể thích ứng tốt hơn với vận động và hiệu quả phòng ngừa chấn thương trong quá trình thực hiện động tác mạnh.

Tuy nhiên, một số người thường bỏ qua bước khởi động, đó là nguy cơ tăng lên về chấn thương trong hoạt động thể thao. Ngoài ra, việc tập luyện thường xuyên với cường độ cao và tần suất lớn sẽ đặt cơ bắp trong tình trạng quá tải, dẫn đến căng cơ bắp.

Chuyển động lặp đi lặp lại ở cùng một vị trí

Căng cơ có thể xuất hiện khi cơ bắp được sử dụng liên tục và vượt quá mức đối phó. Điều này thường xảy ra ở vận động viên chạy bộ, chạy nước rút, thực hiện thể dục dụng cụ,… Tình trạng này làm giảm độ linh hoạt của các cơ bắp, gây ra các cơn đau nhức dai dẳng trong thời gian dài.

Nguyên nhân chính là do các chuyển động lặp đi lặp lại tại một vị trí cụ thể. Điều này làm mất cân bằng trong hệ thống cơ bắp, tạo ra áp lực lớn và liên tục lên các khớp và dây thần kinh. Theo thời gian, tình trạng này có thể gây chấn thương tại những vùng cơ thể thường xuyên hoạt động, gây ra đau nhức nghiêm trọng.

Căng cơ bắp chân khi nào cần gặp bác sĩ

Căng cơ ở bắp chân là một tình trạng không thể coi thường dù phổ biến. Trong một số trường hợp, cơ bắp căng nặng có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm, thậm chí làm mất khả năng đi lại nếu không được điều trị kịp thời.

Do đó, khi xuất hiện những biểu hiện nghiêm trọng như khó đi, đau ngay cả khi ngồi hoặc nghỉ ngơi, đau tăng lên ban đêm, sưng ở cẳng chân, bàn chân hoặc mắt cá chân, người bệnh nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám ngay.

Các phương pháp chẩn đoán căng cơ bắp chân

Bác sĩ sẽ tiến hành lấy anamnesis và thăm khám triệu chứng của người bệnh, sau đó thực hiện kiểm tra vận động để đưa ra chẩn đoán về tình trạng căng cơ. 

Ngoài ra, bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh thực hiện các xét nghiệm để tìm kiếm các tổn thương cơ và xác định các nguy cơ tiềm ẩn. Qua đó, bác sĩ sẽ có cơ sở để xác định nguyên nhân gây căng cơ, mức độ tổn thương và phát hiện các tổn thương kèm theo (nếu có).

Các phương pháp xét nghiệm thông thường bao gồm:

• Siêu âm: Sử dụng để tìm kiếm tình trạng viêm và các tổn thương trong cơ.
• Xét nghiệm máu: Được sử dụng để kiểm tra các rối loạn tự miễn gây cứng cơ và các tổn thương cơ.
• Chụp X-quang: Được thực hiện để kiểm tra tình trạng căng cơ có liên quan đến vấn đề xương và loại trừ các yếu tố nguy cơ khác.
• Điện cơ: Dùng để đánh giá hoạt động của các dây thần kinh và cơ bắp.
• Chụp CT và chụp MRI: Được sử dụng để phát hiện các bất thường về xương gây chèn ép dây thần kinh, đánh giá thêm các tổn thương trong cơ và gân.

Nhờ những phương pháp chẩn đoán này, bác sĩ có thể đưa ra đánh giá chính xác về tình trạng căng cơ và lựa chọn phương pháp điều trị hiệu quả cho người bệnh.

Các cách chữa trị căng cơ bắp chân

Tùy theo mức độ căng cơ ở bắp chân, có nhiều phương pháp điều trị khác nhau như sau:

Nghỉ ngơi

Để nhanh chóng phục hồi và tránh tình trạng trầm trọng hơn, người bệnh cần nghỉ ngơi tích cực khi cảm thấy đau. Họ nên tạm ngừng các hoạt động như chạy bộ và thể dục để tránh gây tổn thương cho cơ bắp chân.

Kéo căng cơ bắp chân

Các bài tập kéo căng cơ ở mức độ nhẹ có thể giúp giảm đau ở bắp chân một cách hiệu quả. Tuy nhiên, nếu thực hiện sai cách, có thể kéo căng cơ bắp chân quá mức và làm tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn. Do đó, trước khi thực hiện bất kỳ bài tập kéo căng cơ bắp chân nào, hãy tham khảo ý kiến ​​của bác sĩ.

Chườm đá

Để giảm sưng và đau, người bệnh có thể chườm đá lên khu vực bị căng cơ. Cách thực hiện như sau:

• Sử dụng túi chườm lạnh đặc biệt hoặc gói đá lạnh được bọc trong khăn sạch.
• Áp lên vùng bị căng cơ trong khoảng thời gian từ 10 đến 20 phút.
• Nên để cách nhau 2-3 giờ giữa mỗi lần chườm đá để đạt được hiệu quả tốt nhất.

Sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn

Trong một số trường hợp, người bệnh có thể sử dụng các loại thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen (Advil, Motrin IB) hoặc naproxen (Aleve). Tuy nhiên, việc lạm dụng thuốc giảm đau có thể gây tác dụng phụ và phụ thuộc vào thuốc, gây hại cho gan, thận và dạ dày. Vì vậy, người bệnh chỉ nên sử dụng thuốc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ.

Vật lý trị liệu kết hợp Trị liệu Thần kinh Cột sống (Chiropractic) 

Phương pháp chữa trị kết hợp giữa Trị liệu Thần kinh Cột sống (Chiropractic) với Vật lý trị liệu giúp giảm đau căng cơ một cách nhanh chóng và điều trị tận gốc.

Trong quá trình Trị liệu Thần kinh Cột sống, các bác sĩ sẽ điều chỉnh các sai lệch vị trí của hệ xương khớp và hệ thần kinh để đưa chúng trở lại vị trí đúng. Phương pháp này giúp giảm đau và kích thích quá trình tự phục hồi của cơ thể.

Sau đó, người bệnh sẽ tiếp tục với Vật lý trị liệu và Phục hồi chức năng thông qua một liệu trình được thiết kế đặc biệt bởi các chuyên viên giàu kinh nghiệm. Đồng thời, sự hỗ trợ của các thiết bị và máy móc hiện đại sẽ giúp tăng tốc quá trình phục hồi căng cơ bắp chân cũng như các vấn đề liên quan đến xương khớp.

Phẫu thuật

Trong trường hợp căng cơ bắp chân nghiêm trọng dẫn đến rách cơ, việc phẫu thuật là cần thiết. Tuy nhiên, đây là một phương pháp can thiệp xâm lấn, có chi phí cao, yêu cầu thời gian phục hồi lâu dài và quá trình chăm sóc hậu phẫu phức tạp, có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Do đó, người bệnh nên xem xét kỹ lưỡng và chỉ tiến hành phẫu thuật khi có sự chỉ định từ bác sĩ.

Đừng xem nhẹ căng cơ bắp chân và cho rằng nó không quá nghiêm trọng và tự khỏi. Đôi khi, căng cơ bắp chân kéo dài trong thời gian dài có thể để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng. Vì vậy, mỗi người nên tự quan tâm và thăm khám ngay khi cảm thấy căng cơ kéo dài trong nhiều ngày và không có dấu hiệu giảm đi.

Cách chăm sóc và hồi phục của người bệnh

Khi gặp phải căng cơ, bạn nên tuân thủ một chế độ dinh dưỡng và luyện tập thích hợp để giảm thời gian phục hồi, cụ thể như sau:

Chế độ ăn uống

• Bổ sung đủ nước cho cơ thể: 

Axit lactic trong cơ thể sẽ tan chảy khi có đủ nước. Đây là một chất được tạo ra khi các cơ bị thiếu oxy trong quá trình vận động. Nếu axit lactic tích tụ vượt quá mức cho phép, có thể gây ra cảm giác nóng rát, mệt mỏi cơ và đôi khi không thể di chuyển được vùng bị ảnh hưởng. 

Vì vậy, bạn cần cung cấp đủ nước cho cơ thể trước, trong và sau khi tập luyện để ngăn ngừa sự tích tụ axit lactic trong cơ và hạn chế tình trạng căng cơ đột ngột.

• Bổ sung canxi và magiê: 

Canxi và magiê là hai chất cần thiết mà bạn nên bổ sung hàng ngày thông qua các loại thực phẩm như rau bina, cải xanh, đậu, củ cải, bí ngô, gạo, hạt vừng, hạt hướng dương, yến mạch, tôm, cá, sữa, phô mai… Magiê có khả năng cung cấp năng lượng trực tiếp cho cơ, trong khi canxi giúp duy trì sức khỏe và sự vững chắc của cơ bắp.

• Bổ sung vitamin B: 

Bạn nên ăn các loại thực phẩm giàu vitamin B như hải sản, thịt đỏ, sữa, ngũ cốc, trứng… hàng ngày. Loại vitamin này giúp cung cấp năng lượng cho các hoạt động hàng ngày và làm giảm lượng axit lactic trong cơ.

Chế độ sinh hoạt

• Vận động nhẹ nhàng: 

Sau khi cơ bắp căng cứng, bạn nên thực hiện những vận động nhẹ nhàng, điều chỉnh sức khỏe và dần dần giảm cường độ hoặc chọn các loại bài tập nhẹ nhàng khác. Sau đó, bạn có thể tăng dần cường độ để cơ thể thích nghi. Để tránh tái phát tình trạng căng cơ, hãy thực hiện các bài tập khởi động kỹ lưỡng trước khi bắt đầu tập.

• Massage: 

Massage là một phương pháp hiệu quả giúp thư giãn và làm dịu đau cơ. Nếu bạn gặp căng cơ sau khi tập luyện, chỉ cần thực hiện một số động tác massage đơn giản sẽ giải phóng áp lực tích tụ trong các vùng cơ, từ đó giảm đau và thư giãn.

• Thực hiện các bài tập giãn cơ: 

Các bài tập này không chỉ giúp cơ bắp thư giãn và giảm đau, mà còn giảm nguy cơ chấn thương trong quá trình tập luyện. Bạn nên xác định vùng cơ mà bạn cảm thấy đau nhức và thực hiện các bài tập giãn cơ phù hợp cho vùng đó.

Hãy không chủ quan khi nghĩ rằng căng cơ bắp chân là một tình trạng không đáng lo và có thể tự khỏi. Trong một số trường hợp, căng cơ bắp chân có thể trở nên nghiêm trọng và gây ra nhiều vấn đề sau này nếu không được xử lý kịp thời. Do đó, mỗi người nên tự quan sát và đến kiểm tra ngay khi tình trạng căng cơ kéo dài trong nhiều ngày mà không thấy dấu hiệu giảm đi.